Nguyên nhân bé bị chảy nước mũi trong kéo dài và cách xử lý

Chảy nước mũi kéo dài ở trẻ nhỏ là tình trạng khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng, bởi nó không chỉ làm bé khó chịu mà còn ảnh hưởng đến giấc ngủ và sinh hoạt hằng ngày. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này, nhưng phổ biến nhất vẫn là do cảm lạnh thông thường.

Vậy nguyên nhân thực sự khiến trẻ bị chảy nước mũi kéo dài là gì và cha mẹ nên làm gì để khắc phục nhanh chóng? Cùng PlasmaKare tìm hiểu chi tiết và khám phá những phương pháp xử lý hiệu quả, an toàn cho bé.

Nguyên nhân bé bị chảy nước mũi trong kéo dài

1. Nguyên nhân chính

• Cảm lạnh thông thường: Là nguyên nhân phổ biến nhất, do virus tấn công niêm mạc mũi, họng, gây viêm nhiễm. Triệu chứng đi kèm thường là nghẹt mũi, hắt hơi, ho, sốt vừa, đau họng nhẹ, chảy nước mắt, mệt mỏi.
• Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện: Trẻ dưới 3-4 tuổi chưa sản xuất đủ kháng thể, dễ bị virus, vi khuẩn xâm nhập và kéo dài thời gian chảy nước mũi.
• Bội nhiễm: Sau khi bị cảm lạnh, vi khuẩn có thể lợi dụng tình trạng suy giảm miễn dịch để nhân lên, gây viêm nhiễm nặng hơn như viêm tai giữa, viêm phổi, hoặc rối loạn miễn dịch.

2. Các nguyên nhân khác

Ngoài cảm lạnh, trẻ có thể chảy nước mũi kéo dài do:

• Dị ứng: Phấn hoa, bụi, lông thú, khói thuốc hoặc hóa chất có thể kích thích niêm mạc mũi, dẫn đến chảy nước mũi dai dẳng.
• Thay đổi thời tiết, nhiệt độ: Không khí lạnh, ẩm ướt hoặc khô hanh làm niêm mạc mũi tăng tiết dịch để duy trì độ ẩm và bảo vệ mũi.
• Nhiễm trùng khác: Vi khuẩn hoặc virus khác ngoài cảm lạnh có thể gây viêm mũi, viêm xoang hoặc viêm hô hấp trên kéo dài.
• Dị vật trong mũi: Trẻ nhỏ thường đưa đồ vật vào mũi, gây kích ứng và chảy mũi lâu ngày nếu dị vật không được loại bỏ.
• Nguyên nhân bẩm sinh hoặc cấu trúc mũi bất thường: Một số trẻ có cấu trúc mũi bất thường hoặc khe hở vòm miệng bẩm sinh có thể làm dịch mũi khó thoát, dẫn đến chảy kéo dài.

Nhận biết chính xác nguyên nhân là bước quan trọng để xử trí hiệu quả. Trong trường hợp trẻ chảy nước mũi kéo dài trên 10 ngày hoặc có dấu hiệu chuyển sang dịch đặc, màu vàng/xanh, kèm sốt hoặc khó thở, phụ huynh nên đưa trẻ đến khám bác sĩ chuyên khoa Nhi hoặc Tai – Mũi – Họng.

Các trường hợp theo độ tuổi bé phổ biến

Bé 3 – 6 tháng

Trẻ từ 3 đến 6 tháng tuổi rất dễ bị chảy nước mũi do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Trong giai đoạn này, kháng thể từ mẹ truyền sang bé đã giảm dần, cơ thể chưa đủ khả năng chống lại virus và vi khuẩn. Dấu hiệu thường gặp là sổ mũi trong hoặc trắng đục, hắt hơi, đôi khi kèm sốt nhẹ. Vì vậy, trẻ dưới 6 tháng cần được chăm sóc đặc biệt: giữ ấm cơ thể, tránh tiếp xúc với môi trường đông người, vệ sinh mũi thường xuyên và tuyệt đối không tự ý dùng thuốc cảm hoặc ho không kê đơn.

Bé 7 – 11 tháng

Ở giai đoạn từ 7 đến 11 tháng, hệ miễn dịch của trẻ đã dần phát triển nhưng vẫn còn non yếu, nên trẻ vẫn dễ mắc cảm lạnh hoặc các bệnh đường hô hấp khi tiếp xúc với môi trường đông đúc hoặc những trẻ khác bị bệnh. Triệu chứng thường gặp là chảy nước mũi kéo dài, nghẹt mũi, ho nhẹ, ăn ngủ kém. Cha mẹ cần hút mũi nhẹ nhàng, nhỏ nước muối sinh lý giúp bé dễ thở, đồng thời chia nhỏ các bữa ăn để tránh mất nước. Nếu nước mũi chuyển sang đặc hoặc màu vàng, xanh, cần theo dõi sát và cân nhắc thăm khám bác sĩ.

Bé 1 – 2 tuổi

Trẻ từ 1 đến 2 tuổi có hệ miễn dịch phát triển tốt hơn nhưng vẫn dễ nhiễm bệnh do hiếu động, tiếp xúc nhiều với môi trường và các trẻ khác. Khi bị chảy nước mũi kéo dài, trẻ thường kèm ho, sốt vừa hoặc nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn. Cha mẹ nên hướng dẫn trẻ rửa tay đúng cách, hạn chế tiếp xúc với trẻ đang ốm, giữ vệ sinh đồ chơi và môi trường sống. Việc theo dõi các triệu chứng kéo dài và điều chỉnh chế độ ăn, ngủ và nghỉ ngơi là rất quan trọng.

Bé 18 tháng

Ở độ tuổi 18 tháng, trẻ đã hiếu động và khám phá môi trường xung quanh nhiều hơn, dẫn đến nguy cơ tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh vẫn còn cao. Dấu hiệu chảy nước mũi, ho hoặc sốt vẫn thường xuất hiện, nhất là khi trẻ chơi chung với các bạn cùng lứa tuổi. Cha mẹ nên dạy trẻ che miệng khi ho, vệ sinh mũi định kỳ và theo dõi sát các triệu chứng như sốt hoặc ho kéo dài, nhằm tránh tình trạng nhiễm trùng nặng hơn.

Cách xử lý và chăm sóc bé khi bị chảy nước mũi trong kéo dài

1. Rửa mũi bằng nước muối sinh lý đúng cách

Rửa mũi là bước quan trọng giúp làm sạch chất nhầy, vi khuẩn và dị nguyên trong mũi, giúp trẻ dễ thở hơn. Hướng dẫn thực hiện:

1. Sử dụng dung dịch nước muối sinh lý hoặc sản phẩm chuyên dụng như Plasmakare Nasal Clean, phù hợp cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên.
2. Cho trẻ nằm ngửa, đầu hơi ngửa ra sau.
3. Nhỏ 1–2 giọt dung dịch vào mỗi bên mũi, giữ nguyên 30 giây để dung dịch làm loãng dịch nhầy.
4. Dùng bóng hút mũi trẻ em nhẹ nhàng hút ra ngoài. Lặp lại nếu cần.
5. Vệ sinh bóng hút sau mỗi lần sử dụng bằng nước sạch và dung dịch rửa bình sữa.

Lưu ý: Rửa mũi 1–2 lần/ngày hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ. Không sử dụng lực mạnh hoặc quá nhiều dung dịch để tránh tổn thương niêm mạc mũi.

2. Giữ vệ sinh mũi và môi trường sống sạch sẽ

• Lau sạch dịch mũi bằng khăn giấy mềm, sử dụng một lần và bỏ ngay vào thùng rác.
• Rửa tay cho bé và người chăm sóc trước và sau khi vệ sinh mũi.
• Giặt giũ chăn, drap, gối, đồ chơi thường xuyên để loại bỏ bụi bẩn và vi khuẩn.
• Thường xuyên thông gió nhà cửa, tránh môi trường ẩm thấp, nấm mốc.

3. Giữ ấm cơ thể, tránh lạnh đột ngột

• Khi thời tiết lạnh, mặc quần áo đủ ấm, đội mũ, giữ bàn tay và bàn chân trẻ ấm.
• Tránh cho trẻ ra ngoài khi trời lạnh hoặc gió mạnh mà không được bảo vệ đầy đủ.
• Giữ nhiệt độ phòng ổn định, tránh điều hòa hoặc máy lạnh thổi trực tiếp vào trẻ.

4. Sử dụng máy tạo độ ẩm nếu cần

Máy tạo độ ẩm giúp không khí trong phòng ẩm vừa phải, hỗ trợ làm loãng dịch nhầy trong mũi, giảm tình trạng nghẹt mũi.

• Giữ độ ẩm phòng từ 40–60%.
• Vệ sinh máy định kỳ để tránh vi khuẩn, nấm mốc phát triển.

5. Tránh tiếp xúc khói thuốc, bụi bẩn và dị nguyên

• Không cho trẻ tiếp xúc với khói thuốc, bụi bẩn, lông vật nuôi hoặc phấn hoa.
• Giữ môi trường sống sạch sẽ, tránh các tác nhân gây dị ứng.
• Khi trẻ ra ngoài, có thể dùng khẩu trang chống bụi nhẹ nếu cần thiết.

6. Sử dụng thuốc hoặc sản phẩm hỗ trợ theo chỉ định bác sĩ

• Thuốc kháng sinh chỉ dùng khi có bội nhiễm vi khuẩn như viêm tai giữa, viêm xoang.
• Thuốc giảm nghẹt mũi hoặc xịt mũi nên dùng theo toa bác sĩ, tránh lạm dụng.

7. Các mẹo chăm sóc bổ sung giúp bé thoải mái hơn

• Nâng cao đầu khi ngủ: đặt bé nằm nghiêng hoặc kê cao gối giúp đường thở thông thoáng, giảm nghẹt mũi.
• Cho bé bú hoặc uống nước thường xuyên: tránh mất nước, giúp cơ thể đào thải dịch nhầy dễ hơn.
• Chia nhỏ bữa ăn nếu trẻ khó ăn khi mệt mỏi.
• Theo dõi kỹ các triệu chứng bất thường như sốt cao, ho kéo dài, dịch nhầy đổi màu vàng hoặc xanh để kịp thời đưa trẻ đến cơ sở y tế.

Bằng việc kết hợp rửa mũi đúng cách, vệ sinh môi trường sống, giữ ấm cơ thể và chăm sóc bổ sung, tình trạng chảy nước mũi kéo dài ở trẻ có thể được kiểm soát hiệu quả. Nếu trẻ có dấu hiệu nghiêm trọng hoặc kéo dài, luôn tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn điều trị an toàn.

Trên đây là những thông tin chi tiết về nguyên nhân bé bị chảy nước mũi trong kéo dài và cách xử lý hiệu quả. Hy vọng bố mẹ sẽ áp dụng được những biện pháp chăm sóc phù hợp giúp bé nhanh chóng thoải mái và phục hồi sức khỏe. Ngoài ra, đừng quên tại PlasmaKare đang cung cấp các sản phẩm hỗ trợ mũi và họng an toàn, liên hệ qua hotline 097 6648 102 – 091 6648 102 để được tư vấn chi tiết và lựa chọn sản phẩm phù hợp nhé.