Nghẹt mũi là một trong những triệu chứng thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt vào những thời điểm giao mùa hoặc khi thời tiết thay đổi đột ngột. Thông thường, tình trạng này sẽ thuyên giảm chỉ sau vài ngày nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, không ít trường hợp bé bị nghẹt mũi lâu ngày không khỏi, khiến cha mẹ lo lắng, bé thì mệt mỏi, khó thở, biếng ăn và ngủ không ngon giấc. Vậy đâu là nguyên nhân khiến tình trạng này trở nên dai dẳng, và cha mẹ cần làm gì để giúp bé nhanh chóng dễ chịu hơn?
Mục lục
Bé bị nghẹt mũi Lâu ngày là do đâu?
Nghẹt mũi là tình trạng một hoặc cả hai bên mũi bị bít tắc bởi dịch nhầy hoặc do niêm mạc mũi bị viêm nhiễm, khiến đường thở của trẻ không thông thoáng. Khi đó, bé thường phải thở bằng miệng, gây cảm giác khó chịu, ảnh hưởng đến giấc ngủ, việc ăn uống và sinh hoạt hàng ngày. Nếu không được xử lý kịp thời, tình trạng này còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí ảnh hưởng đến cấu trúc gương mặt của trẻ.
Có nhiều nguyên nhân khiến nghẹt mũi ở trẻ trở nên kéo dài, trong đó phổ biến nhất là:
- Nhiễm vi rút gây viêm cấp tính tại mũi: Đây thường là hậu quả của các bệnh lý như cảm cúm. Ngoài nghẹt mũi, trẻ còn kèm theo hắt hơi, đau họng, ho và có thể sốt.
- Viêm mũi dị ứng: Là nguyên nhân thường gặp thứ hai. Bệnh khiến trẻ liên tục hắt hơi, chảy nước mũi, ngứa mắt và nghẹt cả hai bên mũi. Điểm đặc trưng của viêm mũi dị ứng là triệu chứng hắt hơi kéo dài và tái phát nhiều lần. Tình trạng này thường xuất hiện nhiều vào mùa hoa nở hoặc dai dẳng quanh năm nếu trẻ tiếp xúc với các tác nhân như nấm mốc, bụi nhà, lông thú cưng, gián…
- Các dạng viêm mũi khác: Chẳng hạn như viêm mũi vận mạch, viêm mũi vị giác hay viêm mũi do nhiễm khuẩn. Những tình trạng này tuy ít phổ biến hơn nhưng cũng có thể khiến trẻ bị nghẹt mũi lâu ngày không khỏi.
Cách xử lý khi bé bị nghẹt mũi lâu ngày không khỏi
Để giúp bé dễ chịu hơn, cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp chăm sóc tại nhà an toàn và hiệu quả:
1. Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý
- Nước muối sinh lý là lựa chọn an toàn giúp làm loãng dịch nhầy và thông thoáng đường thở. Cách thực hiện:
- Đặt bé nằm ngửa, có thể hơi ngửa đầu ra sau (không nên ép buộc bé).
- Nhỏ 2–3 giọt nước muối vào mỗi bên mũi.
- Chỉ nên dùng liên tục tối đa 4 ngày, vì dùng quá lâu có thể làm khô niêm mạc mũi, khiến tình trạng viêm trở nên nặng hơn.
2. Sử dụng bóng hút mũi
- Bóng hút mũi hoặc máy hút mũi giúp loại bỏ chất nhầy, giúp bé dễ thở hơn. Các bước thực hiện:
- Nhỏ vài giọt nước muối sinh lý vào mũi để làm loãng dịch nhầy.
- Đặt khăn nhỏ dưới vai bé, nghiêng nhẹ đầu để nước muối chảy vào mũi.
- Bóp bóng trước khi đưa vào mũi bé, sau đó thả lỏng để hút dịch nhầy ra.
- Lặp lại tối đa 3–4 lần/ngày, không nên quá nhiều để tránh kích ứng niêm mạc.
- Vệ sinh và làm khô dụng cụ sau mỗi lần dùng để đảm bảo an toàn cho bé.
Lưu ý: Chỉ nên dùng nước muối sinh lý thông thường, không nên chọn loại có pha thêm dược chất trừ khi có chỉ định của bác sĩ.
3. Xông hơi bằng hơi nước ấm
- Chuẩn bị chậu nước nóng, để bé ngồi gần hít hơi nước trong thời gian ngắn.
- Hơi nước ấm giúp làm loãng dịch nhầy, giảm nghẹt mũi, giảm ho và tức ngực.
- Tuyệt đối không để bé chạm trực tiếp vào nước nóng để tránh nguy cơ bỏng.
4. Dùng máy tạo độ ẩm trong phòng
- Máy giữ ẩm giúp không khí dễ chịu hơn, giảm cảm giác khô rát ở mũi.
- Đặt máy ở khoảng cách vừa phải để hơi ẩm lan tỏa đến chỗ bé khi ngủ hoặc vui chơi.
- Thay nước hằng ngày và vệ sinh máy thường xuyên để tránh vi khuẩn, nấm mốc phát triển.
Các cách chữa nghẹt mũi khác cho trẻ
Ngoài các biện pháp vệ sinh mũi, hút mũi, xông hơi hay dùng máy tạo ẩm, cha mẹ có thể tham khảo thêm những cách hỗ trợ sau để giúp bé dễ thở hơn:
1. Kê cao đầu khi ngủ
Đặt một chiếc gối mỏng dưới nệm để nâng nhẹ phần đầu của bé, giúp dịch nhầy dễ thoát ra khỏi xoang và giảm nghẹt mũi. Tuy nhiên, cần lưu ý tuyệt đối không đặt gối trực tiếp hoặc đồ vật lỏng lẻo trong nôi của trẻ dưới 2 tuổi để tránh nguy cơ hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS).
2. Uống nhiều nước
Nước có tác dụng làm loãng dịch nhầy và giảm tắc nghẽn đường thở. Cha mẹ nên khuyến khích bé uống nước thường xuyên, từng ngụm nhỏ trong ngày thay vì ép uống nhiều cùng một lúc.
3. Massage mũi
Dùng ngón tay cái và ngón trỏ (hoặc cả hai ngón trỏ) vuốt nhẹ dọc theo hai bên cánh mũi bé trong khoảng 2–5 phút. Thực hiện nhiều lần trong ngày có thể giúp bé thở dễ dàng hơn và cảm thấy thoải mái.
4. Thoa dầu và massage lòng bàn chân
Cha mẹ có thể thoa một lớp dầu mỏng (dầu gió dành cho trẻ nhỏ hoặc dầu chuyên dụng) lên lòng bàn chân bé, kết hợp massage khoảng 5 phút cho mỗi chân. Sau đó, mang tất để giữ ấm giúp hỗ trợ lưu thông khí huyết và giảm nghẹt mũi.
5. Dùng tinh dầu bạc hà
Tinh dầu bạc hà chứa menthol giúp thông mũi, cải thiện tình trạng khó thở. Cha mẹ có thể pha 2–3 giọt tinh dầu bạc hà vào chậu nước ấm để tắm cho bé. Cách này không chỉ hỗ trợ giảm nghẹt mũi mà còn làm dịu da, hạn chế ngứa, mẩn đỏ hoặc nổi mề đay.
Ngoài những biện pháp chăm sóc tại nhà, ba mẹ cũng có thể kết hợp sử dụng sản phẩm hỗ trợ để giúp bé dễ thở và phòng ngừa viêm mũi xoang hiệu quả hơn:
- Rửa mũi xoang PlasmaKare Nasal Clean: chứa phức hệ Sanicompound® với tác dụng kháng khuẩn, kháng virus an toàn, giúp bảo vệ niêm mạc mũi khỏi tác nhân gây hại như virus cúm, vi khuẩn, khói bụi hay hóa chất. Sản phẩm dùng được cho trẻ từ 6 tháng tuổi.
- Xịt mũi xoang PlasmaKare X-Spray Light 15ml: hỗ trợ kháng khuẩn, kháng viêm, giảm nhanh các triệu chứng viêm nhiễm mũi xoang như nghẹt mũi, chảy nước mũi, nhức mũi. Sản phẩm phù hợp cho trẻ từ 3 tuổi trở lên và cả người lớn.
Lưu ý quan trọng khi chữa nghẹt mũi cho trẻ
Ngoài các biện pháp an toàn, cha mẹ cần đặc biệt chú ý những điểm sau:
- Không hút mũi bằng miệng: Hành động này có thể làm vi khuẩn từ khoang miệng người lớn lây sang trẻ, gây nguy cơ nhiễm trùng và nhiều bệnh lý khác.
- Không tự ý dùng thuốc: Tránh cho trẻ sử dụng thuốc co mạch, kháng sinh hay bất kỳ loại thuốc nào khác nếu chưa có chỉ định của bác sĩ, vì có thể gây tác dụng phụ và làm bệnh nặng thêm.
Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?
Cha mẹ nên nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu có một trong những dấu hiệu sau:
- Nghẹt mũi kéo dài nhiều ngày, không thuyên giảm dù đã chăm sóc tại nhà.
- Trẻ khó thở, thở khò khè hoặc phải há miệng để thở.
- Sốt cao liên tục, kèm theo mệt mỏi, quấy khóc nhiều.
- Xuất hiện các triệu chứng bất thường khác như chảy dịch mũi có mùi hôi, đau nhức vùng mặt, biếng ăn, ngủ kém.
Nghẹt mũi kéo dài ở trẻ nhỏ tuy không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng nếu không được xử lý kịp thời có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, giấc ngủ và sự phát triển của bé. Cha mẹ cần nắm rõ nguyên nhân, áp dụng các biện pháp chăm sóc đúng cách và lưu ý những điều cần tránh để giúp con nhanh chóng dễ chịu hơn.
Trong trường hợp triệu chứng dai dẳng, kèm theo khó thở, sốt cao hoặc những biểu hiện bất thường khác, ba mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Ngoài ra, việc kết hợp với các sản phẩm hỗ trợ an toàn, chuyên biệt cho trẻ nhỏ cũng là cách giúp bảo vệ đường hô hấp và giảm nguy cơ tái phát.
