Nguyên nhân và cách hết nghẹt mũi 1 bên dứt điểm

Nghẹt mũi 1 bên là tình trạng khá phổ biến nhưng thường bị bỏ qua vì nhiều người cho rằng chỉ là cảm lạnh thông thường. Tuy nhiên, nếu hiện tượng này xảy ra thường xuyên, kéo dài hoặc nặng hơn vào ban đêm, nó có thể gây khó thở, ngủ không ngon và ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hằng ngày. Việc hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng đúng cách xử lý sẽ giúp cải thiện nghẹt mũi 1 bên hiệu quả và tránh tái phát.

Nghẹt mũi 1 bên là gì?

Nghẹt mũi là tình trạng thường gặp khi thời tiết thay đổi, cơ thể bị nhiễm lạnh hoặc khi tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, khói bụi, không khí kém chất lượng. Ngoài ra, chế độ sinh hoạt, ăn uống không điều độ cũng có thể khiến niêm mạc mũi bị kích ứng và gây nghẹt mũi.

Nghẹt mũi 1 bên là hiện tượng chỉ một bên mũi (trái hoặc phải) bị tắc, khó thở trong khi bên còn lại vẫn thông thoáng. Tình trạng này thường xuất hiện ở người có cơ địa dị ứng và có thể đi kèm các triệu chứng như ngứa mũi, hắt hơi, chảy nước mũi hoặc chảy nước mắt. Những người thường xuyên tiếp xúc với khói bụi, dị nguyên hoặc khi thời tiết thay đổi đột ngột cũng dễ gặp tình trạng này.

Trong nhiều trường hợp, nghẹt mũi 1 bên có thể tự cải thiện sau vài ngày đến khoảng 1 tuần và không quá nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu triệu chứng kéo dài, tái phát nhiều lần hoặc ngày càng nặng hơn, đây có thể là dấu hiệu của các bệnh lý đường hô hấp như viêm mũi dị ứng, viêm xoang, lệch vách ngăn mũi, polyp mũi. Thậm chí, trong một số ít trường hợp, nghẹt mũi 1 bên kéo dài còn có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nghiêm trọng hơn ở vùng mũi xoang.

Nguyên nhân nghẹt mũi 1 bên

Nghẹt mũi 1 bên có thể xuất hiện do những nguyên nhân đơn giản như thay đổi thời tiết, dị ứng hoặc thói quen sinh hoạt. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đây cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý đường hô hấp cần được lưu ý. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp:

• Do nằm nghiêng khi ngủ: Thói quen nằm nghiêng lâu về một phía có thể khiến một bên mũi bị nghẹt. Nguyên nhân là do tác động của trọng lực làm dịch nhầy dồn về một bên mũi. Ngoài ra, vào ban đêm hệ miễn dịch hoạt động mạnh hơn, khiến các triệu chứng dị ứng và nghẹt mũi trở nên rõ rệt hơn.
• Dị vật lọt vào mũi: Dị vật trong mũi là nguyên nhân thường gặp ở trẻ nhỏ. Trẻ có thể bị nghẹt mũi 1 bên kèm chảy dịch hôi, chảy mủ, quấy khóc hoặc sốt. Khi nghi ngờ có dị vật, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để bác sĩ Tai Mũi Họng xử lý, không tự ý lấy dị vật tại nhà.
• Lệch vách ngăn mũi: Lệch vách ngăn khiến đường thở ở một bên mũi hẹp hơn bên còn lại, làm giảm luồng không khí và gây nghẹt mũi 1 bên kéo dài. Người bệnh có thể kèm theo thở khò khè, đau tức vùng mũi hoặc mặt.
• Viêm mũi mạn tính và polyp mũi: Viêm mũi mạn tính hoặc polyp mũi có thể gây tắc nghẽn một bên mũi. Polyp mũi là khối u lành tính, ban đầu ít triệu chứng nhưng khi phát triển lớn sẽ gây nghẹt mũi, giảm khứu giác, đau đầu và tăng áp lực xoang. Nếu không điều trị sớm, polyp có thể làm ứ đọng dịch nhầy và tăng nguy cơ nhiễm trùng xoang.
• Viêm xoang: Viêm xoang, đặc biệt là viêm xoang hàm hoặc xoang sàng, thường gây nghẹt mũi 1 bên kèm đau vùng mặt, đau đầu, cảm giác nặng mặt, đau tăng khi cúi xuống. Một số trường hợp có thể kèm sốt và chóng mặt. Viêm xoang do vi khuẩn cần được điều trị theo chỉ định của bác sĩ để tránh biến chứng.
• Ung thư mũi xoang (hiếm gặp): Nghẹt mũi 1 bên do ung thư là nguyên nhân rất hiếm nhưng không thể bỏ qua. Thời gian đầu thường ít triệu chứng, sau đó nghẹt mũi kéo dài, chảy nước mũi liên tục dù không bị cảm hay dị ứng. Các dấu hiệu cảnh báo có thể bao gồm: đau đầu, đau xoang, chảy máu cam, tê mặt, lồi mắt, giảm thị lực, ù tai, sưng hạch cổ, khó thở.

Triệu chứng nghẹt mũi 1 bên

Khi bị nghẹt mũi 1 bên, người bệnh thường nhận thấy các biểu hiện khá rõ ràng, gây khó chịu trong sinh hoạt và giấc ngủ. Những triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Sổ mũi, chảy dịch mũi
• Nghẹt mũi chỉ xảy ra ở một bên (trái hoặc phải)
• Hắt hơi liên tục
• Ngứa mũi, khó chịu trong khoang mũi

Tùy vào nguyên nhân gây nghẹt mũi 1 bên, người bệnh còn có thể xuất hiện thêm các dấu hiệu sau:

• Khó ngủ, ngủ không sâu giấc, ngáy to hoặc có biểu hiện ngưng thở khi ngủ
• Chảy máu cam, đặc biệt khi niêm mạc mũi bị viêm hoặc khô
• Đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi do thiếu oxy khi thở
• Giọng nói thay đổi, giọng mũi hoặc nói nghẹt

Tổng hợp những cách hết nghẹt mũi 1 bên đơn giản và hiệu quả

Nghẹt mũi 1 bên không chỉ gây khó chịu khi thở mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ, khả năng tập trung và chất lượng sinh hoạt hằng ngày. Để xử lý tình trạng này dứt điểm, bạn cần kết hợp nhiều biện pháp chăm sóc phù hợp, đồng thời chú ý đến nguyên nhân gây nghẹt mũi.

1. Giữ ấm cơ thể và ổn định thân nhiệt

Nhiệt độ lạnh, gió lạnh hoặc thay đổi thời tiết đột ngột là yếu tố dễ khiến niêm mạc mũi bị kích thích, sưng nề và dẫn đến nghẹt mũi một bên. Vì vậy, việc giữ ấm cơ thể là rất quan trọng. Khi trời lạnh, bạn nên che kín cổ, tai và đầu, tránh để gió lùa trực tiếp. Trong sinh hoạt hằng ngày, hạn chế uống nước đá, sử dụng điều hòa ở mức vừa phải và không ngồi lâu trong phòng quá lạnh. Uống đủ nước giúp làm loãng dịch nhầy trong mũi và xoang, từ đó hỗ trợ mũi thông thoáng hơn.

2. Làm ấm và thông xoang mũi bằng xông hơi

Xông hơi là phương pháp hỗ trợ thông mũi hiệu quả, đặc biệt khi nghẹt mũi do cảm lạnh hoặc viêm mũi xoang nhẹ. Hơi nước ấm giúp làm mềm và loãng chất nhầy đang ứ đọng trong mũi, đồng thời tăng lưu thông máu tại vùng xoang. Bạn có thể xông bằng nước nóng đơn thuần hoặc kết hợp các thảo dược như sả, gừng, khuynh diệp, bạc hà. Khi xông nên trùm khăn kín đầu để giữ nhiệt và thực hiện đều đặn 1–2 lần mỗi ngày.

3. Vệ sinh mũi họng đúng cách và thường xuyên

Mũi và họng có sự liên thông chặt chẽ, vì vậy việc giữ vệ sinh mũi họng hằng ngày đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện nghẹt mũi 1 bên. Rửa mũi bằng nước muối sinh lý giúp loại bỏ dịch nhầy, bụi bẩn và các tác nhân gây viêm. Ngoài ra, súc miệng bằng nước muối cũng giúp làm sạch vùng họng, hạn chế vi khuẩn lan ngược lên mũi và xoang, từ đó giảm nguy cơ tái nghẹt.

4. Điều chỉnh chế độ ăn uống hỗ trợ hồi phục

Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp cơ thể tăng sức đề kháng và cải thiện tình trạng viêm nhiễm đường hô hấp. Bạn nên bổ sung nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin C như cam, chanh, kiwi, ớt chuông, bông cải xanh. Các món ăn ấm nóng như canh, súp, cháo cũng giúp làm dịu cổ họng và mũi. Bên cạnh đó, uống đủ nước mỗi ngày giúp dịch mũi loãng hơn, dễ thoát ra ngoài.

5. Tăng độ ẩm không khí xung quanh

Không khí khô, đặc biệt khi sử dụng điều hòa hoặc vào mùa lạnh, có thể làm niêm mạc mũi khô và dễ sưng nề. Việc sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc đặt một chậu nước trong phòng ngủ giúp duy trì độ ẩm cần thiết, làm dịu các mô mũi bị kích thích và giảm cảm giác nghẹt mũi rõ rệt hơn.

6. Sử dụng thuốc khi cần thiết và đúng cách

Trong một số trường hợp, thuốc xịt mũi hoặc thuốc kháng histamine có thể được chỉ định để giảm sưng niêm mạc và thông mũi nhanh. Tuy nhiên, các loại thuốc này không nên sử dụng kéo dài vì dễ gây lệ thuộc thuốc và làm tình trạng nghẹt mũi nặng hơn. Tốt nhất, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc, đặc biệt khi nghẹt mũi 1 bên kéo dài hoặc tái phát nhiều lần.

7. Chườm ấm vùng mũi và xoang

Chườm khăn ấm lên sống mũi hoặc vùng xoang bị tắc là cách đơn giản giúp giảm áp lực trong xoang và cải thiện lưu thông máu. Phương pháp này giúp bạn cảm thấy dễ thở hơn và có thể thực hiện nhiều lần trong ngày. Khi chườm, cần kiểm tra nhiệt độ khăn để tránh gây bỏng da.

Tham khảo thêm:

• Nguyên nhân và mẹo trị nghẹt mũi khi ngủ về đêm hiệu quả
• 7+ cách trị nghẹt mũi người lớn tại nhà hiệu quả nhanh chóng nhất
• 6 nguyên nhân nghẹt mũi thường gặp nhất mà bạn nên biết

Cách phòng ngừa tình trạng nghẹt mũi 1 bên

Bên cạnh việc xử lý khi triệu chứng đã xuất hiện, chủ động phòng ngừa nghẹt mũi 1 bên là yếu tố quan trọng giúp hạn chế tái phát và bảo vệ sức khỏe đường hô hấp lâu dài. Việc chăm sóc đúng cách không chỉ giúp mũi luôn thông thoáng mà còn góp phần nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.

Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả bạn nên áp dụng:

• Giữ ấm cơ thể hợp lý, đặc biệt vào thời điểm giao mùa hoặc khi thời tiết thay đổi đột ngột. Nên chú ý giữ ấm vùng cổ, ngực và mũi để hạn chế nguy cơ nhiễm lạnh đường hô hấp.
• Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, bụi mịn, lông thú nuôi hoặc hóa chất có mùi mạnh. Khi ra ngoài, nên đeo khẩu trang để giảm nguy cơ hít phải dị nguyên và khói bụi.
• Vệ sinh mũi đúng cách hằng ngày bằng dung dịch nước muối sinh lý vô trùng giúp làm sạch dịch tiết, bụi bẩn và dị nguyên bám trong khoang mũi. Tránh đưa tay hoặc dị vật vào mũi để không làm tổn thương niêm mạc.
• Duy trì thói quen vận động đều đặn, tập thể dục nhẹ nhàng giúp tăng cường thể lực và nâng cao hệ miễn dịch, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh đường hô hấp.
• Hạn chế rượu bia, không hút thuốc lá vì các chất này có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và gây kích ứng niêm mạc mũi – xoang, khiến tình trạng nghẹt mũi dễ tái phát hơn.

Nghẹt mũi 1 bên tuy là tình trạng thường gặp nhưng nếu kéo dài hoặc tái phát nhiều lần có thể ảnh hưởng không nhỏ đến giấc ngủ, sinh hoạt và sức khỏe đường hô hấp. Việc nhận biết sớm nguyên nhân, kết hợp áp dụng các biện pháp chăm sóc và phòng ngừa phù hợp sẽ giúp cải thiện triệu chứng hiệu quả và hạn chế nguy cơ tái diễn. Hy vọng những thông tin trong bài viết trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng nghẹt mũi 1 bên và lựa chọn được cách xử lý phù hợp để sớm lấy lại cảm giác thở thông thoáng, dễ chịu trong cuộc sống hằng ngày.