Triệu chứng đặc trưng và dấu hiệu của viêm xoang thường gặp

Tình trạng đau nhức vùng mặt, nghẹt mũi kéo dài, hay chảy dịch mũi có màu bất thường có thể là dấu hiệu của một căn bệnh tai mũi họng quen thuộc nhưng dễ bị xem nhẹ viêm mũi xoang. Đây là bệnh lý thường gặp ở nhiều lứa tuổi, đặc biệt trong điều kiện thời tiết thay đổi thất thường như ở Việt Nam.

Việc nhận biết sớm các triệu chứng điển hình không chỉ giúp người bệnh điều trị kịp thời mà còn phòng tránh được những biến chứng nguy hiểm về sau. Trong bài viết dưới đây hãy cùng Plasmakare tìm hiểu rõ hơn về các dấu hiệu đặc trưng của viêm xoang để bảo vệ sức khỏe hô hấp của chính mình và người thân.

Triệu chứng chung của viêm xoang

Các triệu chứng viêm xoang thường không rõ ràng trong giai đoạn đầu nhưng sẽ trở nên rõ rệt khi bệnh tiến triển. Dưới đây là những dấu hiệu đặc trưng mà người bệnh cần lưu ý:

1. Nghẹt mũi, khó thở: Đây là triệu chứng điển hình, thường gặp ở một hoặc cả hai bên mũi. Người bệnh có thể cảm thấy tắc nghẽn kéo dài, kèm theo cảm giác nặng vùng mũi, nhất là khi thay đổi thời tiết hoặc khi nằm ngủ.
2. Chảy mũi mủ: Dịch mũi tiết ra có màu vàng đục, xanh hoặc trắng đục, thường đặc sệt, đôi khi loãng tùy giai đoạn bệnh. Trong nhiều trường hợp, dịch không thoát ra ngoài mà chảy ngược xuống họng, gây cảm giác vướng víu, buộc người bệnh phải khịt khạc thường xuyên.
3. Đau nhức và căng tức vùng mặt: Tùy vị trí xoang bị viêm, người bệnh có thể thấy đau ở vùng trán, gò má, quanh hốc mắt, vùng gáy hoặc thái dương. Cơn đau có thể lan sang vùng đầu, tăng lên khi cúi đầu, vận động mạnh hoặc vào buổi sáng sau khi ngủ dậy.
4. Giảm hoặc mất khứu giác tạm thời: Viêm và phù nề niêm mạc xoang khiến mùi không thể tiếp cận các thụ thể khứu giác, từ đó gây suy giảm chức năng ngửi, khiến người bệnh không còn cảm nhận được mùi hương như bình thường.
5. Ho kéo dài, đặc biệt vào ban đêm: Khi dịch xoang chảy xuống họng, nó gây kích ứng niêm mạc họng, khiến người bệnh ho khan hoặc ho có đờm kéo dài, đặc biệt nhiều hơn vào ban đêm hoặc sáng sớm.
6. Hơi thở có mùi hôi: Do sự tích tụ của dịch mủ trong xoang, vi khuẩn phát triển gây ra mùi khó chịu trong khoang miệng, dẫn đến tình trạng hôi miệng dù người bệnh vệ sinh răng miệng đầy đủ.
7. Sốt, mệt mỏi và cảm giác khó chịu toàn thân: Ở một số người, đặc biệt là trong giai đoạn viêm xoang cấp, sốt nhẹ hoặc sốt cao có thể xảy ra kèm theo cảm giác mệt mỏi, uể oải, chán ăn, mất ngủ hoặc ngủ không sâu giấc.

Việc nhận diện sớm các triệu chứng viêm xoang là bước đầu quan trọng để có phương án điều trị phù hợp, ngăn chặn nguy cơ bệnh chuyển sang mạn tính hoặc gây biến chứng nghiêm trọng như viêm tai giữa, viêm họng mãn, polyp mũi hoặc viêm xoang biến chứng nội sọ.

Dấu hiệu theo vị trí viêm xoang

Triệu chứng viêm xoang không chỉ khác nhau ở mức độ cấp mạn tính mà còn có thể thay đổi tùy thuộc vào vị trí xoang bị tổn thương. Dưới đây là đặc điểm nhận diện điển hình theo từng vùng xoang:

1. Viêm xoang hàm

Xoang hàm nằm ngay phía trên vùng răng hàm trên và hai bên má nên khi bị viêm, bệnh nhân thường xuất hiện các dấu hiệu:

• Đau âm ỉ hoặc đau nhói tại vùng má, đặc biệt là vùng trước mặt hoặc dưới hốc mắt.
• Cảm giác nặng mặt, đặc biệt khi cúi đầu xuống.
• Đau lan đến răng hàm trên, khiến dễ nhầm với đau răng.
• Có thể kèm theo nhức đầu vùng trán, nghẹt mũi một bên và chảy dịch mủ đặc.

2. Viêm xoang trán

Xoang trán nằm phía sau trán, trên ổ mắt nên khi viêm thường gây:

• Đau nhức vùng trán, đặc biệt vào buổi sáng sau khi ngủ dậy.
• Đau có thể lan ra thái dương hoặc phía sau đầu.
• Nhức đầu tăng lên khi thay đổi tư thế đầu, ho hoặc cúi người.
• Có thể kèm theo chảy mũi mủ và nghẹt mũi.

3. Viêm xoang sàng

Xoang sàng nằm sâu giữa hai mắt, phía sau hốc mũi, nên triệu chứng thường rõ rệt ở vùng giữa mặt và mắt:

• Đau hoặc tức nặng vùng giữa hai mắt, lan lên trán hoặc xuống gò má.
• Đau đầu theo kiểu “búa bổ”, có thể khiến bệnh nhân không thể tập trung.
• Chảy nước mắt, kèm theo biểu hiện viêm tấy quanh ổ mắt như sưng, đỏ, hoặc lồi mắt.
• Trong trường hợp nặng, có thể gây rối loạn vận nhãn (mắt nhìn lệch, song thị).

4. Viêm xoang bướm

Xoang bướm nằm sâu nhất trong hệ thống xoang, ở phía sau hốc mũi và dưới nền sọ, do đó triệu chứng thường mơ hồ, khó xác định:

• Đau âm ỉ hoặc đau sâu bên trong đầu, khó xác định rõ vị trí, thường lan ra vùng chẩm (gáy) hoặc đỉnh đầu.
• Đôi khi có cảm giác đau lan lên vùng trán hoặc vùng quanh mắt.
• Có thể kèm theo chóng mặt, giảm thị lực thoáng qua hoặc đau sau nhãn cầu (hiếm gặp).

Lưu ý: Trong thực tế người bệnh có thể mắc viêm đa xoang (nhiều xoang cùng lúc), khiến triệu chứng phức tạp, không điển hình. Việc xác định chính xác xoang bị viêm nên được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa thông qua nội soi mũi xoang hoặc chụp CT.

Phân biệt triệu chứng viêm xoang do vi khuẩn và virus

Viêm xoang có thể do virus hoặc vi khuẩn gây ra, tuy nhiên hai thể bệnh này có triệu chứng khá giống nhau, gây khó khăn trong việc phân biệt nếu chỉ dựa vào biểu hiện lâm sàng. Việc nhận biết nguyên nhân là rất quan trọng, giúp tránh lạm dụng kháng sinh và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Dưới đây là một số dấu hiệu giúp phân biệt viêm xoang do vi khuẩn và virus:

1. Viêm xoang do virus

• Thời gian triệu chứng: Dưới 10 ngày, thường cải thiện sau 5–7 ngày.
• Tình trạng mũi: Chảy nước mũi loãng hoặc đặc nhẹ, màu trong hoặc vàng nhạt.
• Đau mặt: Cảm giác nặng mặt nhẹ, thường không khu trú rõ ràng.
• Sốt: Hiếm gặp hoặc sốt nhẹ thoáng qua.
• Diễn tiến: Có xu hướng tự cải thiện mà không cần dùng kháng sinh.
• Liên quan: Thường đi kèm với cảm lạnh, cúm hoặc viêm mũi dị ứng.

Ngoài ra bạn có thể tham khảo các sản phẩm có thể hỗ trợ điều trị viêm xoang ở dưới đây:

• Xịt Mũi Xoang PlasmaKare X-Spray
• Xịt mũi xoang PlasmaKare X-Spray Light
• Muối rửa mũi xoang Plasmakare Nasal Clean
• Bộ rửa mũi xoang PlasmaKare Nasal Clean 

2. Viêm xoang do vi khuẩn

• Thời gian triệu chứng: Kéo dài trên 10 ngày mà không thuyên giảm, hoặc trở nặng sau vài ngày cải thiện (hiện tượng “bệnh hai pha”).
• Tình trạng mũi: Chảy mũi mủ đặc, màu vàng đục hoặc xanh lá cây.
• Đau mặt: Đau nhức tập trung ở một vùng xoang nhất định (trán, má, giữa hai mắt…), đau tăng khi cúi đầu hoặc nghiêng người.
• Sốt: Có thể sốt cao ≥ 39°C, đặc biệt nếu viêm lan rộng.
• Hơi thở hôi, giảm/mất khứu giác và ho về đêm cũng thường gặp.
• Điều trị: Có thể cần dùng kháng sinh nếu triệu chứng nặng, dai dẳng hoặc tái phát.

Ghi nhớ: Cả viêm xoang do virus và vi khuẩn đều có thể gây chảy mũi, đau đầu, nghẹt mũi… Vì vậy thời gian bệnh kéo dài, mức độ đau và các dấu hiệu toàn thân như sốt sẽ giúp bác sĩ đánh giá chính xác hơn nguyên nhân gây bệnh.

Trong mọi trường hợp, nếu triệu chứng không cải thiện sau 7–10 ngày, nặng lên bất thường hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt, bạn nên đi khám chuyên khoa Tai Mũi Họng để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Nhận thức rõ các dấu hiệu của viêm xoang là bước đầu tiên để bảo vệ sức khỏe của chính mình. Nếu bạn hoặc người thân đang gặp phải các triệu chứng như đau đầu dai dẳng, nghẹt mũi kéo dài trên 10 ngày, hoặc có dấu hiệu chảy dịch mủ có mùi hôi, đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng ngay. Việc chẩn đoán và điều trị đúng cách không chỉ giúp giảm bớt khó chịu mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.