Cổ họng bỗng dưng như bốc hỏa, cảm giác rát bỏng kéo dài khiến bạn khó nuốt, khàn giọng, thậm chí mất ăn mất ngủ? Đừng vội nghĩ đó chỉ là “triệu chứng vặt”! Những dấu hiệu tưởng chừng nhỏ nhặt này có thể là hồi chuông cảnh báo cho nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng liên quan đến đường hô hấp. Từ viêm họng, viêm thanh quản cho đến các tình trạng nhiễm trùng tiềm ẩn tất cả đều có thể ẩn mình sau cảm giác nóng rát ấy. Trong bài viết này, Plasmakare sẽ cùng bạn “giải mã” hiện tượng nóng rát cổ họng kéo dài một dấu hiệu sức khỏe không nên xem nhẹ!
Mục lục
Nóng rát cổ họng kéo dài là gì?
Nóng rát cổ họng kéo dài là tình trạng người bệnh cảm thấy cổ họng bị bỏng rát, nóng ran, kèm theo cảm giác khó chịu, khô rát hoặc như có dị vật trong họng và tình trạng này kéo dài liên tục trong nhiều ngày, thường từ vài tuần trở lên. Khác với đau họng thông thường vốn chỉ là triệu chứng tạm thời do cảm lạnh, viêm họng cấp tính hoặc nhiễm trùng virus ngắn hạn nóng rát cổ họng kéo dài thường là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề mãn tính hoặc bệnh lý nền như trào ngược dạ dày thực quản (GERD), viêm họng mãn tính, dị ứng kéo dài, tổn thương thanh quản hoặc các yếu tố kích thích liên tục như khói thuốc, bụi mịn, hóa chất hay lạm dụng giọng nói. Do đó, nếu triệu chứng này không thuyên giảm sau vài tuần dù đã nghỉ ngơi và điều trị thông thường, người bệnh nên đi khám để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân phổ biến gây nóng rát cổ họng kéo dài
Nóng rát cổ họng kéo dài là tình trạng khó chịu thường gặp và có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những rối loạn nhẹ cho đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hiện tượng này:
- Trào ngược axit dạ dày (GERD): Trào ngược dạ dày thực quản là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nóng rát cổ họng. Khi cơ thắt thực quản dưới bị suy yếu, axit từ dạ dày có thể trào ngược lên thực quản và cổ họng, làm tổn thương niêm mạc vùng này. Điều này gây ra cảm giác nóng rát, đau rát kéo dài, thường đi kèm với các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua, cảm giác nghẹn khi nuốt, ho khan, hoặc khàn giọng, đặc biệt là vào buổi sáng.
- Viêm họng mãn tính: Viêm họng kéo dài, bao gồm các thể như viêm họng hạt hoặc viêm amidan mãn tính, thường khiến vùng họng luôn trong tình trạng viêm nhẹ nhưng dai dẳng. Người mắc có thể cảm thấy cổ họng rát, khô, vướng víu, đau nhẹ khi nuốt và thường xuyên ho. Các yếu tố góp phần gây viêm họng mãn bao gồm hút thuốc, thường xuyên tiếp xúc với khói bụi, hóa chất, nói nhiều, hoặc sinh sống trong môi trường ô nhiễm.
- Dị ứng: Phản ứng dị ứng với các yếu tố như phấn hoa, bụi mịn, lông động vật, nấm mốc hoặc một số loại thực phẩm có thể gây kích ứng niêm mạc họng, dẫn đến nóng rát kéo dài. Các triệu chứng dị ứng thường đi kèm gồm ngứa họng, ngứa mũi, chảy nước mũi, hắt hơi, và đôi khi là ho dai dẳng hoặc nghẹt mũi kéo dài.
- Khô họng mãn tính: Khi cổ họng bị khô liên tục do thở bằng miệng, không khí hanh khô, sử dụng điều hòa quá nhiều hoặc uống ít nước, niêm mạc họng trở nên nhạy cảm và dễ bị kích ứng. Tình trạng khô họng không chỉ khiến bạn cảm thấy nóng rát mà còn dễ gây ho, nuốt vướng và khàn giọng. Một số loại thuốc như thuốc chống dị ứng, thuốc lợi tiểu hoặc thuốc an thần cũng có thể gây khô niêm mạc họng như một tác dụng phụ.
- Các nguyên nhân ít phổ biến hơn: Ngoài những nguyên nhân thường gặp, một số yếu tố khác có thể gây nóng rát họng kéo dài, bao gồm:
- Khối u vùng họng hoặc thanh quản: Các khối u lành tính hoặc ác tính có thể gây đau, nóng rát, khó nuốt và thay đổi giọng nói.
- Bệnh tự miễn: Một số bệnh lý như hội chứng Sjögren khiến tuyến nước bọt hoạt động kém, dẫn đến khô miệng và cổ họng, từ đó gây nóng rát kéo dài.
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc dùng lâu dài như thuốc điều trị huyết áp, thuốc hóa trị hoặc thuốc chống trầm cảm có thể ảnh hưởng đến niêm mạc họng.
Việc xác định chính xác nguyên nhân là bước quan trọng để có hướng điều trị hiệu quả. Nếu tình trạng nóng rát cổ họng kéo dài trên 2 tuần không thuyên giảm, đặc biệt khi kèm theo các triệu chứng như sốt, khó nuốt, sút cân hay khàn tiếng, bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng hoặc tiêu hóa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Triệu chứng có thể đi kèm với nóng rát cổ họng kéo dài
Dưới đây là các triệu chứng có thể đi kèm với tình trạng nóng rát cổ họng kéo dài:
- Khó nuốt (nuốt nghẹn): Cảm giác khó nuốt hoặc nghẹn có thể xuất hiện, đặc biệt là khi cổ họng bị viêm hoặc có sự chèn ép từ các vấn đề khác như trào ngược axit hoặc khối u.
- Khàn tiếng, thay đổi giọng nói: Viêm thanh quản hoặc trào ngược dạ dày có thể dẫn đến khàn tiếng và thay đổi giọng nói, khiến việc giao tiếp trở nên khó khăn.
- Ho khan kéo dài: Ho không có đờm, kéo dài thường gặp ở những người bị viêm họng mãn tính, trào ngược axit, hoặc dị ứng.
- Cảm giác có dị vật ở cổ họng: Cảm giác vướng víu hoặc như có dị vật trong cổ họng có thể xảy ra do viêm hoặc trào ngược axit, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu.
- Đau ngực: Đau ngực, đặc biệt là khi có cảm giác nóng rát, có thể liên quan đến trào ngược dạ dày hoặc các vấn đề về tim mạch.
Các triệu chứng này nếu kéo dài cần được thăm khám và điều trị kịp thời để xác định nguyên nhân và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
Các biện pháp hỗ trợ và điều trị nóng rát cổ họng kéo dài
Dưới đây là các biện pháp bạn có thể áp dụng tại nhà để điều trị và làm dịu cổ họng bị nóng rát kéo dài.
1. Súc miệng với nước muối ấm
Một trong những biện pháp dễ dàng và hiệu quả nhất để giảm triệu chứng nóng rát cổ họng là súc miệng với nước muối ấm. Nước muối có tác dụng kháng khuẩn, làm dịu và giảm viêm, giúp làm sạch các vi khuẩn gây hại trong cổ họng, từ đó giảm cảm giác khó chịu. Bạn có thể pha một muỗng cà phê muối với một cốc nước ấm và súc miệng từ 2-3 lần mỗi ngày. Điều này sẽ giúp làm dịu cổ họng nhanh chóng.
Nếu bạn muốn đẩy nhanh quá trình phục hồi và tăng hiệu quả điều trị, có thể tham khảo sản phẩm súc Họng Miệng PlasmaKare, một sản phẩm được nghiên cứu để hỗ trợ làm sạch và kháng khuẩn mạnh mẽ, giúp giảm đau và viêm họng. PlasmaKare có thể là sự bổ sung lý tưởng cho chế độ chăm sóc cổ họng của bạn.
2. Dùng mật ong
Mật ong là một nguyên liệu tự nhiên nổi tiếng với các đặc tính kháng khuẩn và giảm viêm. Mật ong có thể giúp làm dịu cổ họng, giảm ho và cải thiện các triệu chứng của viêm họng. Để sử dụng, bạn có thể pha mật ong với nước ấm hoặc nước chanh ấm để uống. Một tách trà mật ong ấm vào buổi sáng có thể giúp làm dịu cổ họng hiệu quả. Ngoài ra, nếu bạn cảm thấy nóng rát cổ họng, bạn cũng có thể ngậm một thìa mật ong nguyên chất. Mật ong sẽ tan dần trong miệng và làm dịu cơn đau, mang lại cảm giác dễ chịu ngay lập tức.
3. Sử dụng gừng
Gừng có tác dụng kháng khuẩn mạnh mẽ và có tính chất cay, ấm, giúp kích thích tuần hoàn máu và làm dịu cổ họng. Gừng còn có khả năng giảm viêm và làm dịu các triệu chứng đau họng đi kèm với ho. Bạn có thể uống trà gừng ấm để làm giảm nóng rát cổ họng hoặc ngậm một lát gừng tươi. Một cách đơn giản là thêm một lát gừng vào tách trà ấm và uống từ từ để tận dụng lợi ích của gừng trong việc hỗ trợ điều trị viêm họng và làm dịu cổ họng.
4. Tắm nước nóng hoặc sử dụng máy tạo độ ẩm
Một biện pháp hiệu quả khác để làm dịu cổ họng bị khô và nóng rát là tắm nước nóng hoặc sử dụng máy tạo độ ẩm. Hơi nước ấm từ bồn tắm hoặc vòi hoa sen sẽ giúp làm dịu cổ họng, đồng thời giữ cho niêm mạc cổ họng không bị khô.
Ngoài ra, khi không khí quá khô, đặc biệt trong mùa đông hoặc khi sử dụng điều hòa, bạn có thể sử dụng máy tạo độ ẩm để duy trì độ ẩm không khí, giúp giữ cổ họng luôn ẩm mượt và giảm tình trạng kích ứng.
5. Sử dụng trà thảo mộc
Trà thảo mộc là một lựa chọn tuyệt vời để làm dịu cổ họng và giảm triệu chứng nóng rát. Những loại trà như trà bạc hà, trà cam thảo hoặc trà hoa cúc đều có tác dụng làm dịu, giảm viêm và hỗ trợ sức khỏe cổ họng. Trà bạc hà có tính mát, giúp làm dịu cơn nóng rát, trong khi trà cam thảo có tác dụng chống viêm và giúp làm mềm niêm mạc cổ họng. Trà hoa cúc không chỉ giúp thư giãn mà còn có tác dụng làm dịu cổ họng, giúp giảm viêm và giảm đau.
6. Ăn thực phẩm mềm và dễ nuốt
Khi cổ họng bị viêm và nóng rát, việc ăn các thực phẩm mềm và dễ nuốt như cháo, súp hoặc các món ăn ấm sẽ giúp giảm bớt sự kích thích và đau rát. Những món ăn này không chỉ dễ nuốt mà còn không làm tăng thêm sự kích thích trong cổ họng. Tránh ăn các thực phẩm cay, chua hoặc có tính axit cao vì chúng có thể làm tình trạng nóng rát trở nên nghiêm trọng hơn. Một số thực phẩm như súp gà hoặc cháo loãng có thể cung cấp dưỡng chất mà lại không làm tổn thương thêm cổ họng.
7. Giữ cổ họng luôn ẩm
Cổ họng khô là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra cảm giác nóng rát. Việc uống đủ nước trong suốt cả ngày là rất quan trọng để giữ cho cổ họng luôn ẩm. Nước giúp làm dịu niêm mạc cổ họng, đồng thời giúp giảm viêm và hỗ trợ quá trình phục hồi nhanh chóng. Bạn nên uống nước ấm hoặc nước lọc thay vì nước lạnh để tránh làm kích thích thêm cổ họng.
8. Thực hiện các bài tập thở
Các bài tập thở sâu không chỉ giúp thư giãn tinh thần mà còn giúp giảm căng thẳng cơ thể và cổ họng. Thở sâu và đều có thể giúp cải thiện lưu thông máu và làm giảm các triệu chứng viêm, từ đó giúp làm dịu cơn nóng rát cổ họng. Hãy thử thở sâu qua mũi trong khoảng 5 giây, giữ trong vài giây và thở ra từ từ qua miệng. Lặp lại bài tập này vài lần trong ngày để cảm thấy dễ chịu hơn.
Lưu ý quan trọng khi điều trị nóng rát cổ họng
- Nếu bạn có dấu hiệu nhiễm trùng do vi khuẩn, như viêm họng liên cầu khuẩn, bạn nên đi khám bác sĩ để nhận được đơn thuốc kháng sinh nếu cần thiết.
- Nếu tình trạng nóng rát cổ họng kéo dài hơn một tuần hoặc có các triệu chứng nghiêm trọng như sốt cao, đau dữ dội hoặc khó nuốt, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời.
- Đối với những người bị bệnh trào ngược dạ dày (GERD), các biện pháp trên có thể giảm thiểu triệu chứng tạm thời, nhưng cần phối hợp với điều trị bệnh trào ngược để đạt hiệu quả lâu dài.
Nóng rát cổ họng kéo dài là một triệu chứng khó chịu, nhưng với những biện pháp hỗ trợ và điều trị đúng cách, bạn có thể làm dịu cổ họng và phục hồi nhanh chóng. Áp dụng các phương pháp dân gian như súc miệng với nước muối, dùng mật ong, hoặc uống trà thảo mộc, kết hợp với việc duy trì độ ẩm cho cổ họng và thực hiện các bài tập thở, sẽ giúp giảm thiểu tình trạng này. Nếu tình trạng không cải thiện hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng, đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
