Viêm lợi trùm ở trẻ em: dấu hiệu nhận biết và cách giảm đau hiệu quả

Viêm lợi trùm là một trong những tình trạng răng miệng thường gặp ở trẻ nhỏ, khiến bé khó chịu, quấy khóc và thậm chí bỏ bữa vì đau nhức.

Nhận biết sớm các dấu hiệu viêm lợi trùm và áp dụng biện pháp giảm đau kịp thời sẽ giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn và tránh các biến chứng nguy hiểm. Hãy cùng Plasmakare tìm hiểu cách nhận biết và chăm sóc trẻ khi bị viêm lợi trùm một cách hiệu quả ngay dưới đây!

Nguyên nhân gây viêm lợi trùm ở trẻ em

Viêm lợi trùm ở trẻ em thường xuất phát từ nhiều yếu tố, trong đó các nguyên nhân chính bao gồm:

• Tích tụ vi khuẩn dưới lợi trùm: Khi phần lợi bao phủ một phần răng sữa hoặc răng vĩnh viễn, thức ăn và vi khuẩn dễ bị mắc kẹt dưới lợi. Sự tích tụ này tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến viêm nhiễm, sưng đỏ và đau nhức lợi.
• Răng mọc lệch, mọc ngầm hoặc thiếu chỗ: Răng mọc không đúng vị trí, mọc ngầm hoặc do hàm không đủ chỗ sẽ gây áp lực lên lợi, làm tổn thương mô nướu. Tình trạng này khiến lợi dễ bị viêm và gia tăng nguy cơ hình thành lợi trùm.
• Vệ sinh răng miệng chưa đúng cách: Trẻ nhỏ thường chưa tự đánh răng đúng kỹ thuật. Mảng bám và thức ăn còn sót lại kết hợp với nước bọt sẽ hình thành cao răng, kích thích lợi sưng viêm và gây viêm lợi trùm.

Ngoài ra một số bệnh lý toàn thân, cơ địa nhạy cảm hoặc phản ứng viêm tại chỗ cũng có thể khiến lợi dễ bị tổn thương và viêm. Những yếu tố này bao gồm hệ miễn dịch yếu, thiếu vitamin hoặc các bệnh lý răng miệng khác như sâu răng, viêm nướu.

Các dấu hiệu nhận biết viêm lợi trùm ở trẻ em

1. Dấu hiệu tại chỗ

• Lợi sưng đỏ, phồng to: Vùng nướu quanh răng sắp mọc hoặc răng mọc ngầm thường có hiện tượng sưng tấy, đỏ ửng hoặc chuyển màu sẫm, căng cứng. Khi chạm vào, trẻ sẽ tỏ ra khó chịu.
• Đau nhức khi ăn nhai: Trẻ thường kêu đau khi nhai đồ ăn, đặc biệt là các thực phẩm cứng hoặc khi lợi bị chạm trực tiếp. Cơn đau có thể tăng lên vào ban đêm, khiến trẻ khó ngủ.
• Mùi hôi trong miệng: Do vi khuẩn tích tụ dưới lợi trùm, phân hủy thức ăn và bã nhờn, miệng trẻ có thể xuất hiện mùi khó chịu, đôi khi kèm theo vị đắng.
• Chảy mủ hoặc dịch: Trong các trường hợp viêm nặng, vùng lợi trùm có thể tiết dịch hoặc mủ vàng, trắng, báo hiệu nhiễm trùng nghiêm trọng.
• Lở loét, vết trắng trên nướu: Một số trẻ có thể xuất hiện các vết loét nhỏ hoặc mảng trắng trên lợi, đôi khi ảnh hưởng đến răng bên cạnh. Tình trạng này nếu kéo dài sẽ khiến răng mọc lệch, dễ sâu răng.

2. Dấu hiệu toàn thân (khi viêm nhiễm lan rộng)

• Sốt cao: Cơ thể phản ứng với nhiễm trùng bằng cách tăng nhiệt độ, trẻ có thể sốt trên 38°C, mệt mỏi, da tái hoặc nóng đỏ.
• Sưng má hoặc vùng mặt: Viêm lợi nặng có thể làm sưng một bên má gần răng bị viêm, gây mất cân đối khuôn mặt tạm thời và khó chịu khi cử động hàm.
• Nổi hạch bạch huyết: Hạch ở cổ, dưới hàm có thể sưng to do cơ thể phản ứng với vi khuẩn gây viêm.
• Khó nuốt, co cứng hàm: Viêm lan rộng khiến trẻ gặp khó khăn khi nuốt, há miệng hoặc nhai thức ăn. Một số trường hợp trẻ có thể nhai lệch sang bên không đau.
• Biếng ăn, quấy khóc, mệt mỏi: Cơn đau dai dẳng khiến trẻ từ chối bú hoặc ăn uống, thường xuyên quấy khóc, mất ngủ, giảm sức đề kháng và chậm tăng cân.

Cách giảm đau hiệu quả cho trẻ khi bị viêm lợi trùm

1. Vệ sinh răng miệng nhẹ nhàng và sạch sẽ

Việc giữ khoang miệng sạch là bước cơ bản nhưng rất quan trọng để giảm đau và ngăn ngừa nhiễm trùng. Cha mẹ nên:

• Sử dụng bàn chải lông mềm hoặc bàn chải chuyên dụng cho trẻ, chải nhẹ nhàng từng chiếc răng, đặc biệt khu vực nướu bị sưng.
• Súc miệng bằng nước muối sinh lý loãng 2–3 lần/ngày giúp diệt khuẩn, loại bỏ thức ăn thừa và làm dịu nướu sưng đỏ. Công thức đơn giản: pha 1 muỗng cà phê muối biển với 250ml nước ấm.
• Các sản phẩm chuyên dụng như súc họng miệng PlasmaKare hoặc PlasmaKare dạng túi cũng có thể dùng vừa tiện lợi vừa giúp giảm đau, kháng khuẩn và hỗ trợ lành viêm nhanh hơn.

Ngoài ra, cha mẹ cần nhắc trẻ không ngậm đồ chơi, tay bẩn hoặc vật dụng không vệ sinh trong miệng, vì đây là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, làm nặng thêm tình trạng viêm.

2. Chườm lạnh vùng má ngoài để giảm sưng đau

Chườm lạnh là phương pháp an toàn, không dùng thuốc, giúp giảm đau tạm thời:

• Dùng túi đá hoặc khăn lạnh đặt lên má bên ngoài vùng răng bị viêm khoảng 5–10 phút/lần.
• Thực hiện 2–3 lần/ngày, có thể tăng cường khi trẻ đau nhiều, đặc biệt sau khi ăn uống.
• Không đặt trực tiếp đá lên da, nên bọc trong khăn mềm để tránh bỏng lạnh.

Phương pháp này giúp làm tê các dây thần kinh ở khu vực nướu, giảm sưng và đau hiệu quả, đồng thời giúp trẻ dễ chịu hơn khi ăn uống và sinh hoạt.

3. Sử dụng thuốc giảm đau hoặc kháng viêm theo chỉ định bác sĩ

Trong một số trường hợp, trẻ vẫn cảm thấy đau nhiều hoặc viêm nhiễm lan rộng, bác sĩ có thể chỉ định:

• Thuốc giảm đau hạ sốt như acetaminophen hoặc ibuprofen theo liều lượng phù hợp với cân nặng và độ tuổi của trẻ.
• Thuốc kháng viêm hoặc kháng sinh nếu nhiễm trùng nặng.

Cha mẹ cần lưu ý:

• Không tự ý mua thuốc hoặc thay đổi liều tại nhà, tránh gây tác dụng phụ nguy hiểm.
• Theo dõi tình trạng trẻ sau khi dùng thuốc: nếu xuất hiện sưng nặng hơn, sốt cao, khó thở hoặc đau dữ dội, cần đưa trẻ đến ngay nha sĩ hoặc cơ sở y tế chuyên khoa.

4. Điều chỉnh chế độ ăn uống của trẻ

Một chế độ ăn phù hợp sẽ giảm kích thích lên vùng nướu viêm và hỗ trợ quá trình hồi phục:

• Nên cho trẻ ăn các thực phẩm mềm, nguội, dễ nhai như cháo, súp, trái cây mềm, rau củ hấp, sữa chua. Thực phẩm giàu vitamin C, vitamin D, canxi và collagen sẽ hỗ trợ tái tạo nướu và men răng.
• Tránh các thực phẩm cứng, nóng, cay, nhiều đường, các món chiên rán hoặc nước ngọt có gas vì chúng dễ gây đau, kích ứng nướu và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

5. Theo dõi và thăm khám nha khoa sớm

Việc can thiệp kịp thời tại phòng khám nha khoa là yếu tố quyết định giúp trẻ giảm đau nhanh và ngăn ngừa biến chứng:

• Bác sĩ sẽ kiểm tra mức độ viêm, xác định răng mọc ngầm hoặc lệch, hướng dẫn điều trị phù hợp.
• Trường hợp viêm nặng, trẻ có thể cần sử dụng thuốc đặc trị, lấy mủ hoặc can thiệp nha khoa để loại bỏ phần lợi trùm cản trở răng mọc.
• Khám định kỳ giúp phòng tránh viêm lợi kéo dài, sâu răng hoặc các vấn đề nha chu khác.

6. Biện pháp bổ sung tại nhà

• Giữ tay trẻ sạch sẽ, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Dạy trẻ không đưa tay, đồ chơi bẩn vào miệng.
• Khuyến khích trẻ uống đủ nước để hỗ trợ tiết nước bọt, giúp làm sạch mảng bám tự nhiên.
• Dùng gạc sạch hoặc khăn mềm lau nướu nếu trẻ không chịu súc miệng, giúp loại bỏ vi khuẩn và mảng bám tạm thời.

Như vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu viêm lợi trùm và áp dụng đúng các biện pháp giảm đau tại nhà sẽ giúp trẻ nhanh chóng cảm thấy dễ chịu, đồng thời ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Ba mẹ có thể ghé cửa hàng của Plasmakare để tham khảo các sản phẩm súc họng miệng hỗ trợ chăm sóc răng miệng cho trẻ hoặc liên hệ qua hotline 097 6648 102 – 091 6648 102 để được tư vấn chi tiết.