Việc tiết quá nhiều dầu thừa, chất bã nhờn tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm xâm nhập gây ra tình trạng viêm da. Kem trị viêm da tiết bã là biện pháp điều trị tại chỗ, giúp giảm nhanh các biểu hiện của viêm da. Vậy đâu là kem bôi viêm da tiết bã đem lại tác dụng và hiệu quả tốt?
Mục lục
Tổng quan về bệnh viêm da tiết bã
Viêm da tiết bã (viêm da dầu) là bệnh lý mạn tính ngoài da do sự hoạt động quá mức của các tuyến bã nhờn làm cho da bị mẩn đỏ, ngứa ngáy, bong tróc vảy.
Viêm da tiết bã thường gặp ở những vị trí có nhiều tuyến bã nhờn như vùng chữ T trên mặt, má, da đầu.
Nguyên nhân gây bệnh viêm da tiết bã
Nguyên nhân gây ra bệnh viêm da tiết bã nhờn chưa thực sự rõ ràng, tuy nhiên việc tăng lượng dầu tiết ra chính là điều kiện gây ra viêm. Dưới đây là những yếu tố thúc đẩy tình trạng viêm da tiết bã:
- Do yếu tố di truyền: Khả năng bị viêm da bã nhờn ở những người có thân từng mắc sẽ cao hơn so với những người bình thường.
- Sự thay đổi nội tiết tố: Lượng hormon trong cơ thể thay đổi, đặc biệt trong giai đoạn dậy thì khiến cho lượng dầu thừa, bã nhờn tiết ra nhiều hơn, gây ra tình trạng viêm.
- Do nấm Malassezia ovale, vi khuẩn P. Acne và một số vi khuẩn khác: Khi lượng dầu thừa trên da và cơ thể không được vệ sinh sạch sẽ đã tạo điều kiện cho sự phát triển của nấm, vi khuẩn gây ra bệnh viêm da tiết bã nhờn.
- Thay đổi thời tiết: Trên da có lớp màng lipid bảo vệ giúp chống lại các tác động từ môi trường. Hàng rào bảo vệ bị phá vỡ khi da bị mất nước khiến cho các loại nấm dễ xâm nhập, phát triển và gây viêm.
- Căng thẳng thần kinh, stress làm cho cơ thể kích thích tăng tiết bã nhờn, tạo điều kiện thuận lợi gây viêm.
- Vệ sinh cơ thể và da đầu chưa đúng cách: Da không được vệ sinh đúng cách, đặc biệt vào thời tiết nắng nóng đổ nhiều mồ hôi khiến cho vi khuẩn dễ dàng phát triển, gây ra viêm da tiết bã.
Các dấu hiệu của viêm da tiết bã
Biểu hiện đặc trưng của bệnh viêm da tiết bã nhờn là tình trạng ngứa ngáy, da ửng đỏ và đóng vảy. Dưới đây là dấu hiệu tại các vị trí thường gặp của viêm da dầu:
- Xuất hiện các vết đỏ thẫm, bên trên có vảy da khô ở các vùng có nhiều tuyến bã nhờn hư: da đầu, trước xương ức, mặt, vùng giữa hai bả hai, các vị trí nếp gấp.
- Biểu hiện đầu tiên thường gặp ở viêm da tiết bã là gầu da đầu. Ban đầu da đầu có thể bình thường, nhưng đến giai đoạn muộn hơn da đầu sẽ bị đỏ ở các nang lông, sau đó lan rộng xuống trán, ống tai ngoài, sau tai và cổ.
- Có tình trạng da bị rát đỏ, có vảy, thường xảy ra ở khu vực rãnh mũi má, giữa hai lông mày.
- Toàn thân: mẩn đỏ, có vảy mỡ ở trước ngực và vùng liên bả vai.
- Ở các vị trí nếp gấp như bẹn, nếp gấp dưới vú, nách, hậu môn: viêm kẽ, da đỏ, có vảy mớ, ranh giới rõ ràng.
Kem trị viêm da tiết bã
Thông thường, điều trị viêm da tiết bã nhờn sẽ được chỉ định các thuốc bôi ngoài da do có tác động ngay tại chỗ và cải thiện triệu chứng, chống viêm hiệu quả.
Kem trị viêm da tiết bã là thuốc kháng nấm
Thuốc kháng nấm được chỉ định trong trường hợp viêm da tiết bã với mục đích làm sạch vùng da tổn thương, loại bỏ mầm bệnh, ngăn ngừa sự phát triển của vi nấm trên da. Các thuốc kháng nấm dạng kem trị viêm da tiết bã thường được chỉ định là: Ketoconazole, Bifonazol, Ciclopiroxolamin,…
Một số chế phẩm trên thị trường: Ketoconazole 2%, Nizoral,…
Thuốc bạt sừng
Các hoạt chất thuộc nhóm thuốc bạt sừng có tác dụng làm bong lớp tế bào sừng, tế bào chết trên da. Đồng thời làm chậm quá trình hình thành lớp sừng, giảm tình trạng bong tróc vảy của bệnh viêm da bã nhờn.
Thuốc bạt sừng thường có chứa một số hoạt chất như acid salicylic, acid lactic, propylene glycol,…
Kem trị viêm da tiết bã Corticoid
Corticoid có tác dụng giảm chất trung gian gây viêm khi bị viêm da dầu, giúp làm giảm các triệu chứng sưng đau, ngứa rát trên da. Tuỳ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh cũng như độ tuổi mà bác sĩ sẽ chỉ định thuốc nhóm Corticoid khác nhau.
Một số chế phẩm kem bôi Corticoid trên thị trường dùng cho viêm da tiết bã nhờn: Kem bôi Hydrocortisone 1%; Kem Clobetasol 17-butyrate 0,05%; Dermovate® Cream 15g; Tempovate; Desonide 0,05%; Ciclopirox 0,77%,…
Lưu ý về việc sử dụng corticoid trong điều trị viêm da tiết bã nhờn do có nhiều tác dụng phụ, vì vậy dùng theo hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ.
Thuốc ức chế Calcineurin
Nhóm thuốc này được kê đơn trong bệnh viêm da tiết bã, đặc biệt khi cần sử dụng lâu dài và thuốc chống nấm đơn độc không đủ hiệu quả. Các thuốc trong nhóm ức chế calcineurin có tác dụng trong việc làm giảm tổn thương da và ngăn sự viêm nhiễm lan rộng bằng cách ngăn chặn sự hoạt động của các chất gây viêm. Đồng thời giúp điều hòa hệ miễn dịch vì vậy giảm được các triệu chứng ngứa ngáy, nóng rát do viêm da dầu gây ra.
Một số chế phẩm có trên thị trường: Kem bôi Elidel (Pimecrolimus 1%); Thuốc mỡ Tacrolimus ointment 0,03%; Tacropic 0,03; Tacrolimus ointment 0,1%,…
Một số kem bôi trị viêm da tiết bã khác
Ngoài thuốc bôi ngoài da kể trên, có một số kem bôi khác giúp hỗ trợ điều trị bệnh viêm da tiết bã:
- Kháng sinh: Trong một số trường hợp mắc viêm da tiết bã nhờn nặng thì kháng sinh có thể được chỉ định để phòng ngừa biến chứng.
- Kem bôi đa năng PlasmaKare No5: kháng viêm, kháng nấm, làm dịu da và các vùng tổn thương do viêm, thúc đẩy nhanh lành vết thương.
- Kem làm dịu, giảm viêm Atopiclair giúp giảm tình trạng ngứa, đỏ, và khô da khi mắc viêm da dầu.
- Kem dưỡng ẩm: Giúp dưỡng ẩm cho da, làm dịu da khô, bong tróc.
Các loại kem trị viêm da tiết bã trên thị trường
Dưới bài viết này là một số kem bôi trị viêm da dầu được sử dụng để điều trị giảm triệu chứng hiệu quả:
Kem trị viêm da tiết bã do nấm Ketoconazole 2%
Ketoconazole 2% thường được chỉ định trong trường hợp nhiễm nấm gây viêm da tiết bã.
- Thành phần: Ketoconazol 0,1g.
- Công dụng: Ketoconazole là hoạt chất kháng nấm thuộc nhóm Imidazole. Thuốc được chỉ định trong viêm da tiết bã nhờn có nhiễm nấm Pityrosporum ovale, Malassezia furfur, giúp giảm các tình trạng viêm, mẩn đỏ trên da.
- Cách dùng: Bôi thuốc lên vùng da bị viêm nhiễm, ngày 1 – 2 lần. Thông thường thời gian điều trị từ 2-4 tuần.
Kem bôi viêm da tiết bã Nizoral 2%
Nizoral 2% là thuốc bôi ngoài da có chứa thuốc kháng nấm nhóm Imidazol.
- Thành phần: 20mg ketoconazol
- Công dụng: Kem Nizoral 2% được sử dụng điều trị tại chỗ trong điều trị các nhiễm nấm ngoài da, viêm da tiết bã nhờn có nhiễm nấm Malassezia furfur.
- Cách dùng: Bôi kem Nizoral 2% lên các vùng bị viêm da tiết bã 1-2 lần/ngày tùy vào độ nặng của vùng da bị viêm.
Kem bôi Salicylic 5%
Salicylic 5% là thuốc thuộc nhóm bạt sừng giúp loại bỏ các lớp sừng dày trên vùng da bị viêm.
- Thành phần: Acid Salicylic 0,75g
- Công dụng: Salicylic 5% có tác dụng làm bạt sừng, bong vảy, được chỉ định trong các trường hợp viêm da tiết bã nhờn.
- Cách dùng: Rửa sạch vùng da để nhiễm bệnh, lau khô. Bôi thuốc ngày ngày 2-4 lần.
Kem bôi Hydrocortisone 1%
Hydrocortisone là thuốc thuộc nhóm kháng viêm Corticoid giúp giảm nhanh các triệu chứng viêm, dị ứng trên da.
- Thành phần: Hydrocortisone 10mg
- Công dụng: Kem Hydrocortisone Cream 1% là một steroid chống viêm, giúp chống dị ứng, giảm ngứa và viêm hiệu quả.
- Cách dùng: Vệ sinh sạch vùng da bị viêm, bôi Hydrocortisone 2-3 lần mỗi ngày. Khi các dấu hiệu viêm được giảm dần thì có thể dùng 1-2 lần/ngày. Không dùng thuốc quá 2 tuần
Tacrolimus ointment trị viêm da tiết bã nhờn
Tacrolimus là hoạt chất thuộc nhóm ức chế Calcineurin giúp ngăn ngừa các vùng viêm da tiết bã lan rộng hơn.
- Thành phần: Tacrolimus monohydrate 0,03% hoặc 0,1%
- Công dụng: Thuốc mỡ Tacrolimus là một lựa chọn hiệu quả cho việc trị viêm da giúp giảm tình trạng ngứa ngáy, nóng rát và ngăn ngừa tình trạng viêm lan rộng..
- Cách dùng: Bôi một lớp mỏng thuốc mỡ lên vùng da bị viêm, xoa bóp nhẹ nhàng để thuốc được thấm sau vào bên trong. Sau khi các triệu chứng đã giảm, nên tiếp tục điều trị thêm khoảng 1 tuần để dự phòng tái phát.
Kem trị viêm da tiết bã PlasmaKare No5
PlasmaKare No5 là kem bôi đa năng được ứng dụng Nano bạc trong điều trị nhiễm khuẩn ngoài da.
- Thành phần: Phức hệ Nano bạc TSN, dịch chiết lựu đỏ, chiết xuất núc nác, Chitosan.
- Công dụng: Kháng khuẩn, chống viêm, giảm nhanh các triệu chứng ngứa da, phù nề, dát đỏ. Đồng thời giúp làm dịu da bị tổn thương, cấp ẩm và kích thích nuôi dưỡng tế bào da mới, thúc đẩy các vùng da bị viêm nhanh lành.
- Cách dùng: Vệ sinh vùng da cần bôi kem PlasmaKare. Dùng một lượng vừa đủ thoa lên vùng da bị viêm, tổn thương. Nên dùng mỗi ngày 2-5 lần tuỳ theo mức độ nặng nhẹ của các vết thương trên da.
Lưu ý khi điều trị bằng kem bôi viêm da tiết bã
Viêm da tiết bã là bệnh mạn tính và chưa có thuốc đặc trị. Tuy nhiên khi được điều trị đúng cách và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa thì bệnh có thể được giải quyết.
- Thuốc điều trị chỉ giúp cải thiện và giảm triệu chứng.
- Dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, không được tự ý ngưng thuốc khi thấy có dấu hiệu giảm triệu chứng.
- Đối với viêm da tiết bã ở đầu, nên sử dụng dầu gội đầu trị nấm bên cạnh thuốc bôi để hiệu quả tốt nhất.
- Ngoài việc sử dụng thuốc, việc xây dựng lối sống lành mạnh cũng rất quan trọng trong việc điều trị viêm da tiết bã.
- Uống đủ nước mỗi ngày, dưỡng ẩm da đúng cách, tẩy tế bào chết hàng tuần và vệ sinh da mỗi ngày. Những thói quen này giúp cải thiện sức khỏe da và giảm nguy cơ tái phát viêm da tiết bã.
Cách phòng ngừa bệnh viêm da tiết bã nhờn
Viêm da tiết bã nhờn không phải bệnh lây nhiễm nhưng lại dai dẳng và dễ tái phát. Tuy nhiên bệnh có thể phòng ngừa được bằng cách loại bỏ môi trường phát triển của nấm và vi khuẩn:
- Vệ sinh da mặt và cơ thể luôn sạch sẽ, loại bỏ bụi bẩn và dầu thừa.
- Dưỡng ẩm đầy đủ, tránh làm cho da khô tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm xâm nhập gây viêm da.
- Tẩy tế bào chết cho da để tránh tình trạng gây bít tắc lỗ chân lông khi bã nhờn tiết ra nhiều.
- Bổ sung dinh dưỡng, tăng cường tiêu thụ đồ ăn lành mạnh, rau củ quả để hệ miễn dịch của cơ thể được tăng lên, hàng rào bảo vệ da cũng được đảm bảo.
- Bên cạnh đó, cần chú ý hạn chế ăn những đồ cay nóng, dầu mỡ làm ảnh hưởng đến làn da. Tránh sử dụng rượu bia, cà phê, đồ ăn nhanh, thức ăn nhiều gia vị, cay nóng,…
- Gội đầu sạch sẽ, không để tóc ướt khi đi ngủ để ngăn chặn nấm phát triển.
Viêm da tiết bã là bệnh lý mãn tính, vì vậy người bệnh cần tuân thủ các biện pháp điều trị và phòng ngừa để ngăn ngừa tái phát.
