Cổ họng đau rát, ho có đờm kéo dài khiến bạn khó chịu, mệt mỏi và ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày? Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo không chỉ viêm họng thông thường mà còn những bệnh lý hô hấp nghiêm trọng hơn như viêm phế quản hay viêm phổi. Trong bài viết này, PlasmaKare sẽ cùng bạn tìm hiểu rõ nguyên nhân gây ra tình trạng này và gợi ý các phương pháp điều trị hiệu quả, an toàn và dễ áp dụng.
Mục lục
Nguyên nhân gây ho kèm đau rát họng có đờm
Ho kèm đau rát họng và đờm là triệu chứng thường gặp, xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau liên quan đến các bệnh lý đường hô hấp trên, dưới hoặc các nguyên nhân khác. Việc xác định chính xác nguyên nhân là bước đầu tiên để điều trị hiệu quả và phòng ngừa tái phát.
1. Nguyên nhân do viêm nhiễm đường hô hấp trên
Đây là nhóm nguyên nhân phổ biến nhất, đặc biệt trong giai đoạn chuyển mùa hoặc khi thời tiết thay đổi, môi trường ô nhiễm.
- Viêm họng: Là tình trạng viêm niêm mạc họng do virus hoặc vi khuẩn. Bệnh thường gây đau rát cổ họng, ngứa họng, khô họng, kèm ho khan hoặc ho có đờm. Nếu không điều trị kịp thời có thể lan xuống thanh quản và khí quản.
- Viêm amidan: Khi amidan – tổ chức lympho nằm ở thành họng – bị viêm do nhiễm khuẩn hay virus, sẽ gây sưng, đau rát họng, nuốt vướng và ho có đờm do dịch mủ tiết ra từ amidan.
- Viêm VA và viêm mũi xoang: Viêm VA (ở trẻ nhỏ) hoặc viêm xoang mũi (ở mọi lứa tuổi) có thể gây chảy dịch mũi sau, khiến người bệnh thường xuyên khạc đờm, đau rát vùng họng và ho kéo dài. Dịch tiết từ xoang có thể chảy xuống họng, làm tăng tiết đờm và gây viêm họng thứ phát.
2. Nguyên nhân do viêm nhiễm đường hô hấp dưới
Khi tình trạng viêm lan sâu hơn xuống phế quản và phổi, các triệu chứng sẽ trở nên nặng nề hơn.
- Viêm phế quản: Là tình trạng viêm lớp niêm mạc trong ống phế quản. Người bệnh thường ho có đờm kéo dài, đau rát vùng ngực, mệt mỏi và đôi khi sốt nhẹ. Viêm phế quản có thể là cấp tính hoặc mạn tính tùy theo nguyên nhân và tần suất tái phát.
- Viêm phổi: Là một tình trạng nhiễm trùng nhu mô phổi do vi khuẩn, virus hoặc nấm. Bệnh thường biểu hiện với ho nhiều, ho có đờm màu vàng/xanh, đau rát cổ họng, khó thở, sốt cao, ớn lạnh. Viêm phổi cần được phát hiện và điều trị sớm vì có thể gây biến chứng nguy hiểm.
- Hen phế quản: Là một bệnh lý mạn tính đặc trưng bởi viêm đường thở và co thắt phế quản. Ngoài các cơn ho có đờm, người bệnh còn có biểu hiện khó thở, thở rít, tức ngực, đặc biệt về đêm hoặc khi tiếp xúc với dị nguyên.
3. Các nguyên nhân khác
Ngoài các bệnh lý viêm nhiễm, còn có một số nguyên nhân ít phổ biến nhưng cần được lưu ý trong chẩn đoán và điều trị.
- Viêm thanh quản: Tình trạng dây thanh bị viêm sưng do nhiễm trùng, lạm dụng giọng nói hoặc tiếp xúc với môi trường ô nhiễm. Người bệnh có thể khàn giọng, mất tiếng, đau rát cổ, ho và đờm dai dẳng, đặc biệt khi nói nhiều hoặc hít sâu.
- Các bệnh lý ác tính (ung thư): Dù hiếm gặp hơn, nhưng các bệnh như ung thư vòm họng, ung thư thanh quản hoặc ung thư phổi cũng có thể biểu hiện bằng ho kéo dài, đau họng, khạc đờm lẫn máu hoặc thay đổi giọng nói. Nếu các triệu chứng kéo dài nhiều tuần không thuyên giảm, đặc biệt ở người hút thuốc lá lâu năm, cần đi khám sớm để loại trừ nguy cơ ác tính.
Triệu chứng đi kèm thường gặp
Khi bị đau rát họng kèm đờm, cơ thể thường xuất hiện thêm các triệu chứng sau:
- Ho có đờm: Đờm được tiết ra để đào thải vi khuẩn, virus khỏi đường hô hấp. Tình trạng ho giúp làm sạch cổ họng và phế quản.
- Khàn giọng, mất giọng: Do viêm thanh quản hoặc dây thanh bị tổn thương, thường kèm theo cảm giác ngứa, rát họng.
- Nghẹt mũi, sổ mũi, hắt hơi: Phổ biến trong cảm lạnh, cúm hoặc viêm xoang, do niêm mạc mũi bị viêm và tăng tiết dịch.
- Tức ngực, khó thở, thở khò khè: Gặp trong các bệnh lý hô hấp dưới như viêm phế quản, viêm phổi, hoặc hen suyễn.
- Sốt, mệt mỏi, sưng hạch cổ: Phản ứng của cơ thể trước nhiễm trùng; sưng hạch thường cho thấy viêm nhiễm vùng hầu họng.
- Đờm thay đổi màu sắc:
- Trong suốt: thường gặp trong giai đoạn đầu hoặc do dị ứng
- Vàng: dấu hiệu nhiễm trùng nhẹ
- Xanh: nhiễm trùng nặng hơn, có thể do vi khuẩn
Nếu các triệu chứng kéo dài, trở nặng hoặc đi kèm khó thở, ho ra máu, người bệnh nên đi khám để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
Cách điều trị ho kèm đau rát họng có đờm
Khi bị ho kèm đau rát họng có đờm, đây là một tình trạng phổ biến, đặc biệt khi cơ thể bị viêm nhiễm đường hô hấp. Việc điều trị có thể thực hiện bằng các biện pháp đơn giản tại nhà và thuốc điều trị theo chỉ định của bác sĩ để làm giảm các triệu chứng và giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng.
Điều trị tại nhà
- Uống nhiều nước và giữ ẩm cổ họng: Một trong những cách đơn giản nhưng hiệu quả nhất là uống đủ nước. Điều này giúp làm dịu cổ họng, giảm cảm giác khô rát và hỗ trợ làm loãng đờm, giúp cơ thể dễ dàng tống đờm ra ngoài. Ngoài ra, nước cũng giúp duy trì độ ẩm cho niêm mạc họng, từ đó giảm đau và cảm giác khó chịu.
- Súc họng nước muối sinh lý hoặc trà xanh: Nước muối sinh lý giúp làm sạch cổ họng và giảm viêm nhiễm. Đây là phương pháp dễ thực hiện tại nhà, giúp giảm đau, sưng viêm và làm sạch đờm. Trà xanh với các thành phần chống viêm và chống oxy hóa cũng có thể giúp giảm cảm giác khó chịu trong cổ họng và làm dịu các triệu chứng ho.
- Uống trà thảo mộc như trà gừng và mật ong: Trà gừng là một phương thuốc tự nhiên có tác dụng chống viêm và kháng khuẩn, giúp làm tan đờm hiệu quả. Mật ong, với đặc tính kháng khuẩn và làm dịu cổ họng, kết hợp với trà gừng sẽ giúp giảm đau rát họng và làm dịu cơn ho, đồng thời thúc đẩy quá trình phục hồi nhanh chóng.
- Ngậm viên ngậm họng: Viên ngậm họng có thể làm giảm cơn đau và rát họng tạm thời. Nhiều loại viên ngậm có chứa các thành phần như menthol, bạc hà, hoặc tinh dầu cam, giúp làm dịu và giảm các triệu chứng khó chịu của viêm họng.
- Làm ẩm không khí và tránh khói bụi: Không khí khô có thể làm tăng cơn ho và làm tình trạng đau họng trở nên tồi tệ hơn. Để giảm thiểu điều này, bạn có thể sử dụng máy tạo độ ẩm để giữ cho không khí trong phòng luôn dễ chịu. Đồng thời, tránh xa các tác nhân gây kích thích như khói thuốc lá, bụi bẩn, hoặc các hóa chất mạnh có thể làm tình trạng viêm họng trở nên nặng hơn.
Sử dụng thuốc
- Thuốc giảm đau, hạ sốt: Khi bị ho và đau rát họng, các loại thuốc giảm đau như Paracetamol hoặc Ibuprofen có thể giúp giảm đau nhanh chóng và hạ sốt nếu có. Việc sử dụng thuốc đúng cách sẽ giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn và hỗ trợ quá trình hồi phục.
- Thuốc long đờm, giảm ho: Những loại thuốc này giúp làm loãng đờm, giúp cơ thể dễ dàng tống đờm ra ngoài và giảm ho. Các thuốc long đờm thường có tác dụng làm sạch đường hô hấp, giúp người bệnh cảm thấy dễ thở và dễ chịu hơn.
- Thuốc kháng sinh: Nếu ho kèm đau họng do nhiễm khuẩn, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh. Tuy nhiên, thuốc kháng sinh chỉ nên sử dụng khi có sự chỉ định của bác sĩ, bởi vì việc sử dụng không đúng cách có thể dẫn đến các tác dụng phụ không mong muốn.
Ngoài ra, các loại thuốc chống viêm giúp làm giảm tình trạng viêm nhiễm và làm dịu cơn đau họng. Các sản phẩm xịt họng như Xịt họng PlasmaKare, Súc họng miệng PlasmaKare, và Súc họng miệng PlasmaKare dạng túi cũng rất hiệu quả trong việc giảm sưng viêm và làm dịu các triệu chứng đau họng nhanh chóng, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
- Nếu triệu chứng ho và đau họng kéo dài trên 1 tuần mà không có dấu hiệu cải thiện, điều này có thể chỉ ra rằng bạn đang mắc phải một bệnh lý nghiêm trọng hơn cần sự can thiệp y tế.
- Khi có các triệu chứng như ho ra máu, khó thở, hoặc sốt cao kéo dài, bạn cần lập tức đi khám bác sĩ vì đây có thể là dấu hiệu của các bệnh nhiễm trùng nặng hoặc các vấn đề nghiêm trọng về hô hấp.
- Đau họng nặng, cảm giác nuốt khó, hoặc có sưng hạch cổ lớn có thể là dấu hiệu của viêm họng nặng hoặc các bệnh lý liên quan đến tuyến giáp, vì vậy bạn cần được bác sĩ kiểm tra để xác định nguyên nhân và có biện pháp điều trị kịp thời.
- Nếu bạn nghi ngờ mình mắc phải các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư vòm họng, việc thăm khám bác sĩ là cần thiết để có thể phát hiện bệnh sớm và điều trị hiệu quả.
Việc kết hợp các biện pháp điều trị tại nhà với thuốc điều trị thích hợp sẽ giúp giảm các triệu chứng ho kèm đau họng có đờm và giúp bạn phục hồi nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu tình trạng không cải thiện hoặc xuất hiện các triệu chứng bất thường, đừng ngần ngại đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
