Bạn có bao giờ gặp phải tình trạng xì mũi ra máu, khi dịch nhầy bình thường bỗng lẫn theo những tia máu nhỏ? Hiện tượng này có thể xảy ra vì nhiều lý do khác nhau từ những tác động đơn giản của thời tiết hanh khô đến các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
Mục lục
Để hiểu rõ nguyên nhân khiến bạn hắt xì hoặc hỉ mũi ra máu, đồng thời nắm được các phương pháp xử lý và phòng ngừa hiệu quả, hãy cùng Plasmakare khám phá những thông tin cần thiết trong bài viết sau.
Nguyên nhân thường gặp gây hắt xì, hỉ mũi ra máu
Hắt xì hoặc hỉ mũi ra máu là hiện tượng khi dịch mũi lẫn máu xuất hiện sau các lần hắt hơi hoặc xì mũi. Tình trạng này thường xuất phát từ những nguyên nhân phổ biến sau:
- Xì mũi hoặc hắt xì quá mạnh: Lực tác động mạnh khi hắt xì hoặc hỉ mũi làm tăng áp lực trong các mạch máu nhỏ của niêm mạc mũi, dễ dẫn đến vỡ mao mạch và chảy máu.
- Thiếu độ ẩm, không khí khô: Môi trường khô, thời tiết lạnh hoặc sử dụng máy sưởi/điều hòa khiến niêm mạc mũi mất độ ẩm, nứt nẻ và dễ tổn thương, từ đó mao mạch trong mũi cũng dễ vỡ.
- Thói quen ngoáy mũi: Người thường xuyên ngoáy mũi có nguy cơ trầy xước niêm mạc, làm tổn thương các mao mạch nhỏ, dẫn đến chảy máu khi hắt xì hoặc xì mũi.
- Các bệnh lý viêm đường hô hấp: Viêm mũi, viêm xoang, viêm mũi dị ứng làm niêm mạc mũi sung huyết, phù nề và yếu đi, khiến các mao mạch dễ vỡ khi có tác động cơ học từ hắt xì hoặc xì mũi.
- Dị ứng với các yếu tố môi trường: Tiếp xúc với phấn hoa, bụi, lông động vật hoặc các chất gây dị ứng khác làm tăng số lần hắt xì và xì mũi, từ đó tăng nguy cơ chảy máu mũi.
- Huyết áp cao: Người bị tăng huyết áp có áp lực mạch máu cao, làm tăng nguy cơ vỡ các mao mạch nhỏ trong mũi khi hắt xì hoặc xì mũi.
- Rối loạn đông máu hoặc thiếu vitamin: Các vấn đề về đông máu hoặc thiếu hụt vitamin C, K ảnh hưởng đến khả năng đông máu và chức năng bảo vệ mạch máu, làm tăng nguy cơ chảy máu khi hắt xì.
- Dị hình cấu trúc mũi: Các bất thường như gai xương vách ngăn, lệch vách ngăn hoặc thủng vách ngăn tạo điểm ma sát, làm mỏng niêm mạc và làm các mao mạch dễ tổn thương.
- Sử dụng thuốc xịt mũi chứa corticoid sai cách: Việc xịt thuốc trực tiếp vào vách ngăn hoặc dùng quá thường xuyên có thể làm mỏng niêm mạc mũi, làm tăng nguy cơ chảy máu khi hắt xì hoặc xì mũi.
Cách điều trị dứt điểm và xử lý hiệu quả
1. Sơ cứu tại chỗ khi hỉ mũi ra máu
Khi nhận thấy máu xuất hiện trong dịch mũi, việc sơ cứu đúng cách sẽ giúp hạn chế mất máu, giảm nguy cơ nhiễm trùng và ngăn hiện tượng máu chảy xuống họng.
- Ngồi thẳng và cúi đầu về phía trước: Đây là tư thế cơ bản giúp máu không chảy ngược xuống họng, đồng thời quan sát dễ dàng lượng máu chảy ra. Việc cúi nhẹ về phía trước cũng giảm áp lực trong khoang mũi, hỗ trợ cầm máu hiệu quả hơn.
- Bóp phần mềm mũi: Dùng ngón trỏ và ngón cái bóp nhẹ nhưng chắc phần mềm của mũi, tập trung vào vùng trước của vách ngăn mũi – nơi chứa nhiều mao mạch nhỏ dễ vỡ. Áp lực này giúp các mạch máu co lại và ngăn máu tiếp tục chảy.
- Thở bằng miệng: Trong khi bóp mũi, cần hít thở bình thường bằng miệng để duy trì lượng oxy đầy đủ, tránh cảm giác khó thở hoặc hoảng loạn.
- Chườm lạnh: Sử dụng khăn lạnh hoặc túi đá chườm lên sống mũi từ 5–10 phút sẽ giúp mạch máu co lại, giảm sưng và hỗ trợ quá trình cầm máu nhanh hơn.
- Giữ nguyên trong 10–15 phút: Trong khoảng thời gian này, không di chuyển mạnh, không xì mũi hay chạm vào vùng mũi. Sau 10–15 phút, kiểm tra xem máu đã ngừng chảy chưa; nếu vẫn còn, tiếp tục giữ áp lực thêm vài phút hoặc tìm đến cơ sở y tế nếu cần.
2. Các biện pháp sau khi cầm máu
Khi lượng máu đã được kiểm soát, các biện pháp phòng ngừa tiếp theo sẽ giúp giảm nguy cơ tái phát:
- Nghỉ ngơi: Tránh các hoạt động gắng sức, cúi người, nâng vật nặng hoặc tập thể dục cường độ cao trong vài giờ sau khi máu ngừng chảy.
- Hạn chế xì, dụi mũi: Không xì mạnh, ngoáy mũi hoặc nhét vật lạ vào mũi vì có thể làm vết thương tái tổn thương, gây chảy máu trở lại.
- Giữ ẩm niêm mạc mũi: Sử dụng dung dịch nước muối sinh lý hoặc thuốc xịt mũi làm ẩm niêm mạc để duy trì lớp màng nhầy mềm mại, hạn chế khô nứt và tổn thương mao mạch. Các sản phẩm chuyên dụng như xịt mũi xoang Plasmakare X-Spray cũng có thể hỗ trợ phục hồi niêm mạc, nhưng cần tham khảo hướng dẫn sử dụng và tư vấn bác sĩ trước khi áp dụng.
3. Khi nào cần thăm khám bác sĩ
Một số dấu hiệu cảnh báo rằng tình trạng hắt xì ra máu đông không nên chủ quan:
- Máu vẫn chảy sau 20 phút áp dụng các biện pháp sơ cứu cơ bản.
- Chảy máu ồ ạt, khó kiểm soát, khiến người bệnh cảm thấy chóng mặt, hoa mắt hoặc mệt mỏi.
- Tái diễn thường xuyên, đặc biệt khi kèm theo các triệu chứng khác như nghẹt mũi dai dẳng, đau đầu, đau hốc mắt, ù tai, mệt mỏi hoặc nổi hạch cổ.
Trong các trường hợp này, khám chuyên khoa tai mũi họng giúp xác định chính xác nguyên nhân, từ đó đưa ra phương án điều trị phù hợp và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
4. Điều trị nguyên nhân gốc rễ
Để đạt hiệu quả lâu dài, cần xử lý nguyên nhân cốt lõi gây hắt xì ra máu đông:
- Thuốc kháng sinh và chống viêm: Khi nguyên nhân là viêm mũi, viêm xoang hoặc nhiễm trùng hô hấp, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống viêm để kiểm soát tình trạng viêm, giảm sung huyết và hạn chế chảy máu tái phát.
- Thuốc steroid: Trong trường hợp viêm mũi dị ứng hoặc viêm xoang mãn tính, thuốc steroid có thể được sử dụng để giảm viêm, sưng niêm mạc và ngăn ngừa tổn thương mao mạch.
- Loại bỏ dị vật: Nếu hỉ mũi ra máu do dị vật mắc kẹt trong mũi, bác sĩ sẽ tiến hành gắp dị vật một cách an toàn, tránh gây tổn thương thêm cho niêm mạc.
- Can thiệp phẫu thuật: Đối với các dị hình cấu trúc mũi như lệch vách ngăn, gai xương vách ngăn hoặc có khối u, phẫu thuật có thể là phương án cần thiết. Thủ thuật này giúp khôi phục hình dạng mũi bình thường, giảm nguy cơ chảy máu khi hắt xì và cải thiện chức năng hô hấp.
5. Phòng ngừa tái phát
Bên cạnh điều trị, việc phòng ngừa đóng vai trò quan trọng để tránh tái phát:
- Tránh tiếp xúc môi trường khô, lạnh, sử dụng máy tạo ẩm khi cần.
- Hạn chế tiếp xúc với bụi, phấn hoa, khói thuốc và các hóa chất độc hại.
- Bổ sung vitamin và dưỡng chất (như vitamin C, vitamin K, chất chống oxy hóa) để tăng độ bền thành mạch, hỗ trợ niêm mạc hồi phục nhanh chóng.
- Giữ thói quen vệ sinh mũi đúng cách, duy trì độ ẩm cho niêm mạc và tránh các tác động cơ học mạnh lên vùng mũi nhạy cảm.
Như vậy, hắt xì hay hỉ mũi ra máu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, từ thói quen sinh hoạt, môi trường đến các bệnh lý mũi xoang. Việc xử lý kịp thời, kết hợp sơ cứu tại chỗ và điều trị nguyên nhân gốc rễ sẽ giúp kiểm soát tình trạng này hiệu quả, ngăn ngừa tái phát và bảo vệ sức khỏe mũi họng. Và đừng quên ghé cửa hàng chúng tôi để tham khảo các sản phẩm xịt mũi phù hợp nhé.
