Vệ sinh mũi cho trẻ không chỉ giúp làm sạch gỉ mũi, cặn bẩn mà còn có vai trò quan trọng trong phòng ngừa các bệnh hô hấp nói riêng và tai mũi họng nói chung. Tuy nhiên, nếu vệ sinh mũi sai cách có thể làm tổn thương trẻ. Bài viết sau đây sẽ cung cấp cho mẹ những kỹ thuật vệ sinh mũi chuẩn xác nhất.
Mục lục
Lợi ích của việc vệ sinh mũi thường xuyên cho trẻ
Trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh không có khả năng tự khịt mũi để loại bỏ dịch nhầy trong mũi. Dịch nhầy có thể tích tụ lại trong khoang mũi của trẻ, đặc biệt là khi trẻ bị cảm lạnh. Lâu ngày, tình trạng này có thể dẫn tới các biến chứng như viêm tai giữa, viêm họng, nhiễm trùng đường hô hấp… Vệ sinh mũi bằng cách làm sạch khoang mũi giúp ngăn chặn biến chứng và giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn.
Có thể vệ sinh mũi bằng máy xịt mũi có bán tại các cửa hàng bán thiết bị y tế hoặc bạn cũng có thể tự sử dụng công thức của riêng mình và lưu ý, cần rửa tay và rửa thiết bị trước khi vệ sinh cho trẻ để tránh nhiễm trùng.
Hướng dẫn vệ sinh mũi cho trẻ
Số lần vệ sinh mũi cho trẻ cũng tùy thuộc vào tình trạng và độ tuổi của trẻ. Dưới đây là hướng dẫn vệ sinh mũi cho trẻ:
- Đặt trẻ nằm nghiêng
- Đặt khăn trên mũi trẻ
- Phun nước muối vào từng bên mũi của trẻ bằng một ống xilanh
Các loại ống xi lanh phù hợp theo độ tuổi:
- 3 ml cho trẻ dưới 1 tháng tuổi
- 5 ml cho trẻ trên dưới 6 tháng tuổi
- 10 ml cho trẻ trên dưới 12 tháng tuổi
Hướng dẫn tự làm nước muối sinh lý tại nhà
Bạn có thể tự làm nước muối sinh lý tại nhà theo chỉ dẫn cụ thể về nguyên liệu và liều lượng như sau:
- Muối (NaCl): 1 thìa
- Muối nở: 2 ml (1/4 thìa)
- Nước vô khuẩn hoặc nước đun sôi để nguội: 1000 ml (4 cốc)
Hỗn hợp này có thể được bảo quản trong tủ lạnh lên tới 7 ngày hoặc 24 giờ ở nhiệt độ phòng trong lọ đựng thủy tinh kín hơi. Rửa tay cho trẻ thường xuyên giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm nói chung và giúp phòng bệnh viêm xoang.
Hướng dẫn vệ sinh mũi hằng ngày cho trẻ
Tuỳ vào độ tuổi, thời tiết theo mùa trẻ có thể có nhiều hoặc ít dịch và gỉ mũi. Từ đó, mẹ cân nhắc tần suất rửa mũi cho trẻ sao cho phù hợp. Mẹ có thể tham khảo tần suất vệ sinh mũi theo tuổi như sau:
Vệ sinh mũi cho trẻ dưới 3 tuổi
- Mùa hè: 2 lần/ngày
- Mùa đông: 4 lần/ngày
- Nếu trẻ bị cảm lạnh hoặc nghẹt mũi: 5-6 lần/ ngày
Vệ sinh mũi cho trẻ trên 3 tuổi
- Mùa hè: 2 lần/ ngày
- Trẻ bị cảm lạnh hoặc nghẹt mũi: 3-4 lần/ngày
Hướng dẫn vệ sinh mũi khi trẻ khò khè, khó thở
Dưới đây là các cách vệ sinh mũi cho trẻ khi trẻ khò khè, khó thở:
Cách 1:Rửa mũi cho trẻ sử dụng nước muối sinh lý
Cách an toàn nhất để rửa mũi cho trẻ nhỏ là sử dụng nước muối sinh lý. Nước muối sẽ giúp làm loãng dịch nhầy giúp giảm nghẹt mũi, dễ thở cho con.
Cách thực hiện
- Đặt trẻ nằm ngửa
- Hơi nghiêng đầu trẻ về phía sau. Có thể sử dụng một chiếc gối để đỡ đầu trẻ
- Xịt 2-3 giọt nước muối sinh lý vào từng bên mũi của trẻ. Giữ khoảng 30-40 giây
- Nếu nước muối chảy ra ngoài, lau nhẹ nhàng bằng khăn mềm hoặc giấy
- Nếu nước muối chảy vào mắt trẻ, lau nhẹ nhàng bằng khăn mềm
Cách làm nước muối sinh lý tại nhà
- Đun sôi một cốc nước sạch
- Thêm ¼ thìa cà phê muối và khuấy tan
- Để dung dịch nước muối nguội ở nhiệt độ phòng
- Bảo quản dung dịch trong một chai sạch có đầu xịt
- Sử dụng từ 3-4 lần nếu cần thiết
- Giảm lượng muối khi làm cho trẻ sơ sinh và tăng lượng muối khi làm cho trẻ lớn hơn
Chữa nghẹt mũi cho trẻ bằng ống hút mũi quả bóp cao su
Sử dụng quả bóp cao su giúp hút phần dịch mũi gây nghẹt cho bé, làm cho đường thở thông thoáng. Luôn vệ sinh dụng cụ quả bóp trước khi dùng mẹ nhé.
Cách thực hiện
- Đặt trẻ ở tư thế ngồi, có thể sử dụng gối để đỡ. Trẻ quá nhỏ nên nằm nghiêng
- Bóp nhẹ quả bóp để không khí thoát ra ngoài
- Nhẹ nhàng đưa đầu của ống hút mũi vào lỗ mũi của trẻ. Không nên đưa vào quá sâu
- Thả tay từ từ để dịch nhầy được hút vào trong
- Vệ sinh ống hút mũi sau mỗi lần sử dụng
- Lặp lại với mũi bên
Sử dụng máy hút mũi để rửa mũi cho trẻ
Máy hút mũi rất hiệu quả và dễ sử dụng hơn nhiều so với ống hút mũi quả bóp cao su. Máy hút mũi được cấu tạo một đầu hút, một ống mềm và một đầu để đưa vào mũi trẻ. Có 2 loại máy hút mũi là máy hút mũi chạy bằng pin hoặc máy hút mũi chạy bằng điện, cả 2 loại máy hút này đều có bán tại các cửa hàng thiết bị vệ sinh y tế hoặc có bán online.
Cách thực hiện
- Đặt trẻ nằm ngửa
- Nhỏ 2-3 giọt nước muối sinh lý để làm loãng dịch nhầy trong mũi
- Nếu 2-3 giọt nước muối sinh lý không thể làm loãng dịch nhầy, hãy sử dụng máy hút mũi
- Thử hoạt động của máy hút bằng đầu ngón tay
- Đưa đầu hút vào mũi trẻ và đầu còn lại vào miệng bạn
- Nhẹ nhàng hút để kích thích dịch nhầy ra ngoài theo đường hút. Tránh hút quá mạnh khiến mũi trẻ bị viêm hoặc chảy máu.
- Màng lọc của máy hút có công dụng ngăn dịch nhầy và các loại vi khuẩn đi trực tiếp lên miệng bạn.
- Thực hiện 2-3 lần mỗi ngày. Thực hiện quá nhiều lần có thể gây tổn thương mũi trẻ
- Rửa tay và máy hút mũi trước và sau khi sử dụng
Hướng dẫn vệ sinh mũi cho trẻ khi trẻ bị viêm xoang
Viêm xoang là hệ quả của nhiễm trùng đường hô hấp trên hoặc cảm lạnh. Nhiễm trùng đường hô hấp trên gây viêm khoang mũi và gây bít, tắc các xoang quanh mũi dẫn đến nhiễm trùng xoang mũi. Dị ứng cũng là một trong các nguyên nhân dẫn đến viêm xoang do dị ứng khiến các mô mũi sưng lên và kích thích dịch nhầy tiết ra nhiều hơn. Một số bệnh khác gây viêm xoang ở trẻ bao gồm: dị dạng mũi, viêm V.A, bơi hoặc lặn, nhiễm trùng răng, tổn thương mũi do tai nạn, vật lạ mắc vào mũi, hở hàm ếch, bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), hít phải khói thuốc. Dưới đây là hướng dẫn vệ sinh mũi cho trẻ khi trẻ bị viêm xoang:
Rửa mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý
Trẻ bị viêm mũi xoang nên vệ sinh mũi hàng ngày để tránh đọng dịch tại xoang, tắc mũi và gây vtrầm trọng bệnh.
Cách thực hiện
- Đặt trẻ nằm ngửa
- Hơi nghiêng đầu trẻ về phía sau. Có thể sử dụng một chiếc gối để đỡ đầu trẻ
- Xịt 2-3 giọt nước muối sinh lý vào từng bên mũi của trẻ. Giữ khoảng 30-40 giây
- Nếu nước muối chảy ra ngoài, lau nhẹ nhàng bằng khăn mềm hoặc giấy
- Nếu nước muối chảy vào mắt trẻ, lau nhẹ nhàng bằng khăn mềm
Cách làm nước muối sinh lý tại nhà
- Đun sôi một cốc nước sạch
- Thêm ¼ thìa cà phê muối và khuấy tan
- Để dung dịch nước muối nguội ở nhiệt độ phòng
- Bảo quản dung dịch trong một chai sạch có đầu xịt
- Sử dụng từ 3-4 lần nếu cần thiết
- Giảm lượng muối khi làm cho trẻ sơ sinh và tăng lượng muối khi làm cho trẻ lớn hơn
Rửa mũi cho trẻ bằng ống hút mũi quả bóp cao su
Bạn có thể sử dụng quả bóp cao su để rửa mũi cho trẻ. Nên sử dụng loại được thiết kế dành riêng cho trẻ nhỏ.
Cách thực hiện
- Đặt trẻ ở tư thế ngồi, có thể sử dụng gối để đỡ
- Bóp nhẹ quả bóp để không khí thoát ra ngoài
- Nhẹ nhàng đưa đầu của ống hút mũi vào lỗ mũi của trẻ. Không nên đưa vào quá sâu
- Thả tay từ từ để dịch nhầy được hút vào trong
- Vệ sinh ống hút mũi sau mỗi lần sử dụng
- Lặp lại với mũi bên
Sử dụng máy hút mũi để rửa mũi cho trẻ
Máy hút mũi rất hiệu quả và dễ sử dụng hơn nhiều so với ống hút mũi quả bóp cao su. Máy hút mũi được cấu tạo một đầu hút, một ống mềm và một đầu để đưa vào mũi trẻ. Có 2 loại máy hút mũi là máy hút mũi chạy bằng pin hoặc máy hút mũi chạy bằng điện, cả 2 loại máy hút này đều có bán tại các cửa hàng thiết bị vệ sinh y tế hoặc có bán online.
Cách thực hiện
- Đặt trẻ nằm ngửa
- Nhỏ 2-3 giọt nước muối sinh lý để làm loãng dịch nhầy trong mũi
- Nếu 2-3 giọt nước muối sinh lý không thể làm loãng dịch nhầy, hãy sử dụng máy hút mũi
- Thử hoạt động của máy hút bằng đầu ngón tay
- Đưa đầu hút vào mũi trẻ và đầu còn lại vào miệng bạn
- Nhẹ nhàng hút để kích thích dịch nhầy ra ngoài theo đường hút. Tránh hút quá mạnh khiến mũi trẻ bị viêm hoặc chảy máu.
- Màng lọc của máy hút có công dụng ngăn dịch nhầy và các loại vi khuẩn đi trực tiếp lên miệng bạn.
- Thực hiện 2-3 lần mỗi ngày. Thực hiện quá nhiều lần có thể gây tổn thương mũi trẻ
- Rửa tay và máy hút mũi trước và sau khi sử dụng
Vệ sinh mũi là biện pháp vô cùng quan trọng nhưng cũng rất đơn giản và tiện lợi để điều trị nghẹt mũi cho bé. Đừng quên vệ sinh mũi cho bé hàng ngày để tránh nghẹt mũi, khò khè khó thở cho con mẹ nhé.
