Chúng ta đã từng ít nhất một lần trong cuộc đời trải qua tình trạng đau nhiệt miệng liên tục. Mặc dù nhiệt miệng không có nguy cơ đe dọa và thường tự lành nhưng nó mang đến cảm giác đau đớn và khó chịu trong cuộc sống hàng ngày. Đặc biệt là khi nhiệt miệng không ngừng tái phát. Vậy tại sao hiện tượng này thường xảy ra lặp đi lặp lại? Làm thế nào để chấm dứt nhanh chóng? Cùng với Plasmakare, chúng ta sẽ khám phá trong bài viết dưới đây.
Mục lục
Nhiệt miệng là gì
Nhiệt miệng là một vấn đề phổ biến trong khoang miệng, được biết đến khi có các vết rộp, loét xuất hiện trên niêm mạc môi, nướu, má, lưỡi. Các vết rộp như mụn nước sau đó vỡ ra thành các vết loét nông. Thông thường nhiệt miệng sẽ tự lành sau khoảng 1 – 2 tuần dù không can thiệp gì cả.
Các giai đoạn của nhiệt miệng
Nhiệt miệng thường diễn ra theo 3 giai đoạn chính:
Giai đoạn khởi đầu
Giai đoạn này thường bắt đầu với một hoặc một vài nốt viêm, tấy hoặc đỏ trong niêm mạc khoang miệng. Các nốt viêm có thể nổi cộm, cứng và hình thành các vết mụn nước. Sau 1 vài ngày, dưới tác động của các lực do va chậm, các mụn này nhay chóng bị vỡ ra.
Giai đoạn ổ hoại tử
Là khi các mụn nước vỡ ra tạo thành ổ hoại tử. Các ổ hoại tử có tính chất nông, đa số chỉ có kích thước 2 – 3. Giai đoạn này thường diễn ra rất nhanh
Giai đoạn ổ loét
Các vết hoại tử chuyển thành các ổ loét có kích thước nhỏ hơn 10 mm. Ổ loét ban đầu có màu đỏ, có thể chảy máu. Sau vài này, ổ loét thường chuyển sang màu vàng nhạt hoặc trắng ngà, có viền màu hồng. Các ổ loét thường rất đau, xót khi tiếp xúc với đồ ăn, đặc biệt là đồ ăn chua, mặn.
Nguyên nhân gây nhiệt miệng
Hiện các nguyên nhân gây nhiệt miệng chưa rõ ràng. Tuy vậy, có một số lý do được cho là có liên quan đến nhiệt miệng như:
- Tổn thương do vô tình cắn phải
- Do vệ sinh răng miệng không đúng cách
- Do chỉnh nha, răng mọc lệch
- Do rối loạn nội tiết tố
- Do thiếu các vitamin B12, Acid folic, kẽm
- Do thường xuyên ăn đồ ăn chiên, rán, cứng, đồ chua, mặn
- Do phản ứng tự miễn dịch của cơ thể
Tại sao nhiệt miệng liên tục tái lại
Vì chưa có nguyên nhân rõ ràng lý giải tại sao nhiệt miệng xảy ra. Vì vậy, chúng ta cũng chưa có lý giải hoàn toàn rõ ràng tại sao nhiệt miệng liên tục tái đi tái lại. Tuy vậy, có một số ý kiến giải thích tình trạng nhiệt miệng liên tục tiếp diễn như sau.
- Do chế độ ăn uống: Một người hoặc một gia đình thường có cùng một chế độ ăn uống. Chế độ ăn uống này thường lặp lại trong 1 thời gian dài và dẫn đến việc thiếu một số chất nhất định trong thời gian dài. Chính vì vậy, nhiệt miệng liên tục xảy ra hết đợt này đến đợt khác do chế độ ăn không được cải thiện.
- Do thói quen sinh hoạt: tương tự như chế độ ăn, mỗi người sẽ có thói quen sinh hoạt riêng. Nhệt miệng liên tục có xu hướng xảy ra với những người kém vệ sinh khoang miệng hay vệ sinh khoang miệng không đúng cách.
- Do thể trạng: Có một cơ chế cho rằng nhiệt miệng xảy ra là do phản ứng kháng nguyên – kháng thể của hệ miễn dịch. Điều này lý giải tại sao một người thường bị nhiệt miệng liên tục trong khi người khác lại không bị
Nhiệt miệng liên tục tái lại khi nào là bệnh nguy hiểm
Dù có nhiệt miệng liên tục xảy ra thì nó cũng không phải là tình trạng nguy hiểm. Chỉ trong 1 số ít trường hợp, các đợt nhiệt miệng liên tục tái lại, trong thời gian dài vài tháng tới hàng năm thì lúc này cần suy nghĩ tới các bệnh lý nguy hiểm hơn. Các vết loét trong khoang miệng cứ lành lại tái lại thành nhiều đợt có thể là dấu hiệu trong giai đoạn đầu của ung thư khoang miệng, ung thư lưỡi.
Các vết loét trong ung thư thường đau, có biểu hiện xơ cứng, chảy máu lẫn mủ, gây ra hôi miệng. Bệnh có thể tái lại thành nhiều đợt và kéo dài hàng năm, gây nổi hạch hoặc sụt cân quá mức. Nếu thấy các đặc điểm bất thường về tính chất vết loét, tần suất tái lại của nhiệt miệng thì bạn cần đi khám tại các cơ sở y tế.
Cách ngăn ngừa nhiệt miệng tái phát
Đối với tình người gặp phải tình trạng nhiệt miệng liên tục, việc cần làm đầu tiên là xem lại chế độ ăn uống, sinh hoạt và có những điều chỉnh cho phù hợp.
- Hạn chế các thực phẩm chiên xào, đồ chua cay hoặc đồ chiên rán cứng. Thay vào đó là chế độ ăn đồ mềm, các món được chế biến bằng phương pháp hấp, luộc. Bạn cũng nên tăng cường các loại thực phẩm giàu vitamin B12, acid folic và kẽm. Các thực phẩm giàu các chất này như: các loại thịt đỏ, trứng, sữa, các loại hạt, đậu…Điều chỉnh lại chế độ có thể giúp bạn ngăn chặn tình trạng nhiệt miệng liên tục.
- Thay đổi thói quen chăm sóc răng miệng: hãy xem xét lại loại bàn chải mà mình đang sử dụng. Nên cân nhắc chuyển sang loại bàn chải nhỏ, mềm và thay bàn chải thường xuyên. Theo khuyến cáo là khoảng 3 tháng/ lần. Ngoài đánh răng hàng ngày, bạn có thể sử dụng các loại nước súc miệng để làm sạch thức ăn thừa, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn trong khoang miệng.
- Chủ động nâng cao thể trạng: hệ miễn địch đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa nhiệt miệng liên tục tái phát. Bạn có thể chủ động nâng cao thể trạng bằng cách ăn uống đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng, cùng với đó là thường xuyên vận động, nâng cao thể lực.
Một số phương pháp chăm sóc giúp giảm đau, làm liền nhanh vết loét bạn có thể tham khảo dưới đây.
- Súc miệng bằng dung dịch tự pha theo công thức chứa baking soda, nha đam và nước ấm. Cách làm này giúp vết loét nhiệt miệng nhanh lành hơn.
- Chườm đá lạnh cũng giúp giảm đau hiệu quả khi bị nhiệt miệng liên tục.
- Bôi mật ong trực tiếp vào vết nhiệt loét giúp chống viêm, kháng khuẩn, làm dịu đau khi bị nhiệt miệng liên tục. Chú ý không bôi mật ong cho trẻ em dưới 1 tuổi.
- Nếu nhiệt miệng liên tục diễn ra và gây đau đớn bạn có thể sử dụng một số gel giảm đau. Bôi trực tiếp vào các vết loét sẽ giúp giảm đau hiệu quả.
Nhìn chung chưa có lý giải rõ ràng tại sao nhiệt miệng liên tục tái phát. Để chủ động ngăn ngừa nhiệt miệng bạn nên điều chỉnh chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt, đặc biệt là thói quen vệ sinh răng miệng và chủ động nâng cao thể trạng. Hy vọng bài viết trên đây hữu ích đối với bạn và người thân.
