Triệu chứng viêm amidan ở trẻ và cách xử lý kịp thời

Viêm amidan ở trẻ thường bị nhầm lẫn với các bệnh lý đường hô hấp khác, gây khó khăn cho việc điều trị hiệu quả. Các triệu chứng như sốt, đau họng và khó nuốt có thể khiến cha mẹ băn khoăn không biết nên xử lý ra sao. Trong bài viết này, PlasmaKare sẽ giúp bạn nhận biết các triệu chứng viêm amidan ở trẻ và đưa ra những lời khuyên hữu ích để chăm sóc bé.

Tổng quan về viêm amidan ở trẻ?

Viêm amidan ở trẻ là một bệnh lý phổ biến, xảy ra khi amidan – Hai khối mô nằm ở hai bên phía sau họng bị viêm nhiễm do sự xâm nhập của vi khuẩn hoặc virus. Đối với trẻ nhỏ, amidan đóng vai trò như một phần của hệ thống miễn dịch, giúp ngăn chặn vi khuẩn và virus xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp. Tuy nhiên, khi bị tấn công quá nhiều lần, chúng có trở nên viêm nhiễm và gây ra các triệu chứng khó chịu cho trẻ.

Theo các chuyên gia, có nhiều nguyên nhân gây viêm amidan ở trẻ, trong đó có hai nguyên nhân chính là do sự tấn công của vi khuẩn hoặc virus gây bệnh. Ngoài ra, các yếu tố môi trường như không khí ô nhiễm, khói thuốc lá, hay thay đổi thời tiết đột ngột cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Viêm amidan có thể được phân loại thành 2 dạng chính là viêm amidan cấp tính và viêm amidan mạn tính. Trong đó:

• Viêm amidan cấp tính là tình trạng xảy ra đột ngột và kéo dài với các triệu chứng đột ngột.
• Viêm amidan mạn tính là tình trạng viêm nhiễm kéo dài, thường tái phát nhiều lần trong năm và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không có phác đồ điều trị phù hợp.

Các triệu chứng viêm amidan cấp tính ở trẻ

Viêm amidan cấp tính ở trẻ thường biểu hiện qua loạt các triệu chứng đặc trưng, ảnh hưởng đến cả cơ thể và khu vực xung quanh cổ họng. Cụ thể:

Triệu chứng khởi phát

Viêm amidan cấp tính ở trẻ thường bắt đầu với các triệu chứng khởi phát rất rõ rệt và xuất hiện nhanh chóng. Đầu tiên, trẻ thường sốt cao đột ngột, nhiệt độ có thể tăng từ nhẹ đến cao, tùy thuộc vào mức độ viêm nhiễm. Đi kèm với đó là các triệu chứng đau rát vùng họng, hạch cổ sưng, amidan sưng đỏ, khó nuốt, giọng khàn… Những triệu chứng này thường xuất hiện đồng thời và là dấu hiệu cảnh báo đầu tiên cho thấy đang bị viêm nhiễm cấp tính.

Triệu chứng toàn thân

Bên cạnh các triệu chứng khởi phát, viêm amidan cấp tính còn gây ra nhiều triệu chứng toàn thân khác, khiến trẻ cảm thấy mệt mỏi và uể oải. Trẻ thường chán ăn, mất hứng thú với các hoạt động hàng ngày và có thể kêu đau đầu hoặc đau các nhóm cơ. Một dấu hiệu quan trọng khác là sưng hạch cổ, đặc biệt là ở vùng dưới hàm, nơi hạch bạch huyết hoạt động mạnh để chống lại nhiễm trùng. Các triệu chứng này xảy ra trong thời gian nhất định nếu không được điều trị kịp thời có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung của trẻ, đồng thời viêm nhiễm kéo dài khiến trẻ khó thở và ngủ không ngon giấc.

Triệu chứng tại chỗ

Triệu chứng tại chỗ là những dấu hiệu rõ ràng nhất mà bố mẹ có thể nhận thấy khi kiểm tra cổ họng của trẻ. Trẻ có thể xuất hiện amidan sưng đỏ, với màu sắc rõ rệt và kích thước lớn hơn bình thường. Trên bề mặt amidan, thường có mảng mủ trắng hoặc vàng, biểu hiện của sự nhiễm trùng nghiêm trọng.

Ngoài ra, trẻ thường cảm thấy đau họng dữ dội, đặc biệt khi nuốt thức ăn hoặc nước bọt, dẫn đến việc trẻ có thể từ chối ăn uống và gặp khó khăn trong việc nuốt. Hơi thở của trẻ cũng có thể có mùi hôi, do sự tích tụ của mủ và vi khuẩn trong amidan. Những triệu chứng tại chỗ này không chỉ gây khó chịu cho trẻ mà còn cần được điều trị kịp thời để tránh những biến chứng nghiêm trọng hơn.

Các triệu chứng viêm amidan mãn tính ở trẻ

Viêm amidan cấp tính nếu không được điều trị dứt điểm về nguyên nhân cũng như triệu chứng, tình trạng viêm có thể kéo dài và chuyển thành viêm amidan mạn tính. Viêm mạn tính thường là tình trạng viêm kéo dài và tái phát thường xuyên của amidan. Các triệu chứng thường gặp của dạng viêm này bao gồm:

Đau họng kéo dài

Viêm amidan mạn tính thường gây ra cơn đau họng kéo dài, không giống như đau họng thông thường. Đau có thể xuất hiện liên tục hoặc tái phát nhiều lần, ảnh hưởng đến khả năng ăn uống và giao tiếp của trẻ.

Amidan sưng đỏ

Amidan trong viêm amidan mạn tính thường sưng to và có màu đỏ. Có thể thấy các điểm trắng hoặc vàng trên bề mặt amidan, đó là dấu hiệu của mủ hoặc cặn tích tụ trong các hốc amidan.

Khó nuốt

Khi amidan bị viêm mạn tính, cảm giác khó nuốt có thể trở nên nghiêm trọng. Trẻ có thể cảm thấy đau hoặc vướng khi nuốt thức ăn hoặc nước uống. Điều này có thể làm trẻ ăn uống kém hơn và giảm sự hấp thụ dinh dưỡng.

Hơi thở hôi

Một triệu chứng phổ biến của viêm amidan mạn tính là hơi thở có mùi hôi, thường là do sự tích tụ của vi khuẩn và các mảnh vụn thực phẩm trong các hốc amidan. Điều này có thể gây ra sự tự ti và khó chịu cho trẻ khi giao tiếp.

Ho kéo dài

Trẻ có thể bị ho kéo dài không rõ nguyên nhân, thường là ho khan hoặc ho có đờm. Ho có thể trở nên nghiêm trọng hơn và không giảm đi ngay cả khi đã điều trị viêm amidan cấp tính.

Khàn giọng

Viêm amidan mạn tính có thể làm cho giọng nói của trẻ bị thay đổi, thường bị khàn hoặc ngọng. Điều này xảy ra do sự sưng tấy của amidan ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng của họng.

Sưng hạch bạch huyết

Các hạch bạch huyết ở cổ có thể sưng và đau. Đây là phản ứng của cơ thể đối với sự viêm nhiễm kéo dài trong amidan.

Phương pháp điều trị viêm amidan cho trẻ

Việc điều trị viêm amidan phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng, nguyên nhân gây bệnh và thể bệnh. Dưới đây là phương pháp điều trị chung của bệnh mà phụ huynh có thể tham khảo:

Điều trị viêm amidan cấp tính

Trong viêm amidan cấp tính, việc điều trị thường chú trọng tới mục tiêu giảm triệu chứng, xử lý nguyên nhân gây bệnh và ngăn ngừa các biến chứng. Đối với các trường hợp viêm amidan nhẹ, bố mẹ có thể hạn chế cho con sử dụng thuốc kháng sinh bằng các cách chữa viêm amidan cho trẻ theo phương pháp dân gian như súc miệng nước muối, uống nhiều nước ấm, uống mật ong hoặc siro húng chanh chưng đường phèn và sử dụng thuốc hạ sốt, giảm đau không kê đơn trong trường hợp cần thiết.

Nếu tình trạng viêm trở nên nặng hơn hoặc sử dụng các biện pháp điều trị tại nhà không hiệu quả sau 3-5 ngày, phụ huynh nên đưa trẻ đi thăm khám bác sĩ. Việc thăm khám sớm giúp xác định nguyên nhân chính xác và có thể cần đến việc điều trị bằng thuốc kháng sinh hoặc các phương pháp y tế khác để ngăn ngừa biến chứng.

Viêm amidan mạn tính

Đối với viêm amidan mạn tính, phác đồ điều trị sẽ nhắm đến mục tiêu kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa tái phát. Bé sẽ được chỉ định sử dụng kháng sinh liều dài để giảm viêm và điều trị nhiễm trùng mạn tính. Đồng thời, kết hợp cùng các loại thuốc tăng cường đề kháng để hỗ trợ cơ thể chống lại nhiễm trùng tái phát và duy trì sức khỏe tổng thể.

Trong trường hợp, tình trạng viêm tái phát nhiều lần, điều trị nội khoa không đáp ứng và có nguy cơ biến chứng, phương pháp điều trị cắt amidan cho trẻ có thể được cân nhắc. Phương pháp này sẽ giúp loại bỏ triệt để nguyên nhân gây bệnh, giúp bé có sức khỏe tốt hơn và hạn chế các ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.

Cách hạ sốt khi trẻ bị viêm amidan?

Sốt là một trong những triệu chứng thường gặp khi trẻ bị viêm amidan. Tùy thuộc vào mức độ nhiễm trùng và phản ứng của cơ thể, thời gian sốt ở mỗi trẻ có thể không giống nhau. Để hạ sốt an toàn và hiệu quả cho trẻ tại nhà, bố mẹ có thể tham khảo những cách sau:

• Uống thuốc hạ sốt: Paracetamol và ibuprofen là hai loại thuốc hạ sốt phổ biến và an toàn cho trẻ nhỏ. Tuy nhiên, cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ để biết liều lượng và cách dùng phù hợp cho từng độ tuổi và cân nặng của trẻ.
• Cho trẻ uống nhiều nước hoặc dung dịch điện giải để bù nước và giảm sốt.
• Tránh mặc quá nhiều quần áo cho trẻ, đặc biệt khi trẻ sốt cao.
• Dùng khăn ẩm chườm lên trán, nách hoặc bẹn của bé để hạ nhiệt.
• Có thể cho bé tắm bằng nước ấm để tỏa nhiệt và giảm sốt.

Thông thường, sau khi áp dụng các biện pháp hạ sốt trên nhiệt độ cơ thể của bé sẽ bắt đầu giảm dần sau khoảng 30-60 phút. Trong trường hợp, sau 60 phút mà nhiệt độ của trẻ vẫn không giảm, hoặc thậm chí còn tăng cao hơn, trẻ cần được đến ngay các cơ sở y tế được được thăm khám và điều trị kịp thời tránh hiện tượng co giật để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng.

Phòng ngừa viêm amidan ở trẻ

Bên cạnh các triệu chứng khó chịu ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, viêm amidan còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Do đó, việc phòng ngừa bệnh là vô cùng quan trọng để giúp trẻ duy trì sức khỏe và tránh các đợt viêm nhiễm tái phát. Dưới đây là những biện pháp giúp ngăn ngừa viêm amidan:

• Hướng dẫn trẻ chăm sóc vệ sinh tay, miệng họng để ngăn ngừa vi khuẩn lây lan
• Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người đang mang mầm bệnh
• Cho trẻ cung cấp đủ chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất để tăng cường sức đề kháng, từ đó giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh
• Khuyến khích trẻ vận động và tập luyện thể dục thường xuyên
• Viêm amidan có thể do virus cúm gây ra, vì vậy tiêm phòng cúm đầy đủ sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.
• Đảm bảo môi trường sống của trẻ được thông thoáng, sạch sẽ
• Giữ ấm vùng cổ và ngực và hạn chế cho bé dùng nước lạnh hoặc các đồ ăn quá lạnh như kem, bánh lạnh…

Lời khuyên cho cha mẹ khi chăm sóc trẻ bị viêm amidan

Khi trẻ bị viêm amidan, việc chăm sóc đúng cách không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn ngăn ngừa các biến chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục. Dưới đây là một số lời khuyên giúp cha mẹ chăm sóc trẻ tại nhà một cách hiệu quả:

Theo dõi và đánh giá triệu chứng của trẻ

Ở giai đoạn khởi phát của bệnh, các triệu chứng viêm amidan ở trẻ thường tiến triển khá nhanh. Do đó, để kiểm soát và có những biện pháp điều trị kịp thời, phụ huynh cần thường xuyên theo dõi các triệu chứng của trẻ, đặc biệt là khi bé có dấu hiệu sốt. Nếu thấy các triệu chứng nặng lên hoặc không cải thiện sau vài ngày, cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay.

Lập kế hoạch chăm sóc tại nhà

Sau khi đã xác định được tình trạng bệnh và được bác sĩ hướng dẫn cụ thể, việc lập kế hoạch chăm sóc tại nhà là rất quan trọng để hỗ trợ quá trình phục hồi của trẻ.

• Đầu tiên, bố mẹ cần xác định rõ mục tiêu chăm sóc, bao gồm việc giảm triệu chứng, làm dịu cơn đau và duy trì sức khỏe tổng thể của trẻ.
• Tiếp theo, lập phương án quản lý triệu chứng hiệu quả, bao gồm việc theo dõi tình trạng của trẻ, đánh giá sự tiến triển của bệnh và điều chỉnh kế hoạch chăm sóc khi cần thiết. Đảm bảo có kế hoạch dự phòng cho các tình huống khẩn cấp hoặc biến chứng có thể xảy ra.
• Cuối cùng, thiết lập một lịch trình thăm khám định kỳ và liên hệ với bác sĩ để đảm bảo việc điều trị và theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ được thực hiện đúng cách.

Xem thêm: Hướng dẫn lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân viêm amidan

Những lưu ý khi chăm sóc trẻ bị viêm amidan tại nhà

Trong quá trình điều trị viêm amidan cho trẻ, bố mẹ cần lưu ý những điểm sau:

• Viêm amidan thường đi kèm với triệu chứng đau rát vùng họng, do đó chế độ ăn của trẻ cần ưu tiên các món mềm, lỏng và tránh các thức ăn cứng, cay nóng.
• Uống nhiều nước ấm để làm dịu cổ họng, loại bỏ vi khuẩn và giảm viêm
• Cho bé uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, không tự ý điều chỉnh liều dùng
• Theo dõi nhiệt độ cơ thể của bé thường xuyên để phát hiện triệu chứng sốt
• Chú ý đến mức độ các triệu chứng và các triệu chứng có thể phát sinh
• Bé được khuyến khích vận động để tăng cường sức khỏe, tuy nhiên không nên hoạt động mạnh như chạy nhảy quá nhiều làm tăng sự khó chịu ở cổ họng của bé.

Trên đây là toàn bộ nội dung về chủ đề “ Triệu chứng viêm amidan ở trẻ và cách xử lý”, hy vọng rằng bài viết đã đem lại nhiều thông tin hữu ích cho bạn.