Viêm da tổ đỉa: Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa tái phát

Viêm da tổ đỉa là một chứng bệnh da phổ biến, gây khó chịu và ngứa ngáy cho những người bị. Trong quá trình điều trị viêm da tổ đỉa, có nhiều biện pháp chăm sóc tại nhà cũng như các loại thuốc được sử dụng để giảm triệu chứng và kiểm soát bệnh. Hiểu rõ về những phương pháp này có thể giúp bạn làm dịu tình trạng viêm da tổ đỉa và mang lại sự thoải mái cho da.

Viêm da tổ đỉa là gì?

Viêm da tổ đỉa là một bệnh da phổ biến gặp ở cả trẻ em và người lớn. Nó gây ra sự khó chịu và ngứa ngáy, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Nguyên nhân gây ra bệnh viêm da tổ đỉa 

Nguyên nhân của viêm da tổ đỉa vẫn chưa được xác định rõ, tuy nhiên, có một số yếu tố có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh. Các nguyên nhân tiềm ẩn của bệnh tổ đỉa bao gồm:

• Di truyền: Yếu tố di truyền được cho là một trong những nguyên nhân chính góp phần vào sự phát triển của viêm da tổ đỉa. Nếu một người có gia đình có tiền sử của bệnh, khả năng mắc bệnh này sẽ cao hơn.
• Dị ứng: Dị ứng là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra viêm da tổ đỉa. Tiếp xúc trực tiếp với các chất gây dị ứng như các chất hóa học trong mỹ phẩm, hóa chất trong sản phẩm làm sạch, thuốc nhuộm, chất tẩy rửa mạnh, chất kích ứng khác có thể gây kích ứng da và góp phần vào phát triển của bệnh.
• Môi trường: Một số yếu tố môi trường như thời tiết khô hanh, không khí ô nhiễm, sự tiếp xúc với hóa chất có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Stress: Stress và căng thẳng tâm lý có thể làm gia tăng nguy cơ phát triển viêm da tổ đỉa hoặc làm tình trạng bệnh trở nên nặng hơn. Các tác động tâm lý có thể gây ra sự chảy máu và cung cấp ít máu đến da, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và làm tăng triệu chứng ngứa ngáy.

Biểu hiện của viêm da tổ đỉa

Bệnh tổ đỉa, hay chàm tổ đỉa, là một dạng viêm da cơ địa đặc biệt, nổi bật với sự xuất hiện rõ rệt của các mụn nước trên lòng bàn tay và lòng bàn chân. Tuy nhiên, nếu không được điều trị, nó có thể lan rộng ra các vùng da xung quanh.

• Mụn nước trên da: Mụn nước là một trong những dấu hiệu phổ biến của viêm da tổ đỉa. Các mụn nước xuất hiện dưới dạng những vết nổi nhỏ màu đỏ hoặc trong suốt. Dịch được chứa bên trong và có thể bị vỡ khi tác động mạnh. Mụn nước này thường nổi trên da và có xu hướng tập trung thành từng nhóm.
• Da bị ngứa và nóng rát: Viêm da tổ đỉa thường gây ngứa mạnh và làm da trở nên nóng rát. Người bệnh có xu hướng gãi để giảm ngứa, nhưng việc cào hoặc tác động lên các vùng tổ đỉa có thể làm tổn thương da và gây viêm nhiễm.
• Thay đổi hình dáng móng: Một dấu hiệu khác của viêm da tổ đỉa là thay đổi hình dáng móng tay do sự sưng tấy của hạch bạch huyết. Móng có thể trở nên biến dạng, dày hơn và có vẻ không bình thường.
• Xuất hiện vảy khô ở vùng da tổ đỉa: Khi mụn nước khô, trên da sẽ xuất hiện lớp vảy khô, dễ bong tróc. Sau khi lớp vảy bong ra, da dưới đó có thể bị dày sừng và có màu vàng đục.

Tùy thuộc vào sự tiến triển của bệnh, các mụn ban đầu có thể nhỏ nhưng sau đó lớn lên, gây ra đau và ngứa. Ngứa gây khó chịu và thúc đẩy người bệnh gãi, tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Phân loại bệnh viêm da tổ đỉa

Viêm da tổ đỉa có thể được phân loại thành các loại sau:

• Viêm da tổ đỉa đơn giản: Đây là dạng phổ biến nhất của viêm da tổ đỉa. Nó thường xuất hiện ở trẻ em và có biểu hiện chủ yếu là da khô, ngứa và các vết đỏ.
• Viêm da tổ đỉa nhiễm khuẩn: Khi da bị tổn thương, vi khuẩn có thể xâm nhập vào làm nhiễm trùng da tổ đỉa. Biểu hiện của viêm da tổ đỉa nhiễm khuẩn thường bao gồm sưng, đau và có mủ.
• Viêm da tổ đỉa bọng nước: Đây là dạng hiếm gặp của viêm da tổ đỉa, trong đó da xuất hiện các vết bọng nước.
• Viêm da tổ đỉa thể khô: Thể khô của viêm da tổ đỉa có biểu hiện chủ yếu là da khô, nứt nẻ và viêm.

Cách chữa viêm da tổ đỉa

Viêm da tổ đỉa không có phương pháp điều trị hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát và làm giảm triệu chứng của bệnh. Điều trị viêm da tổ đỉa bao gồm cả điều trị tại chỗ và điều trị toàn thân.

Chăm sóc tại nhà hỗ trợ bệnh viêm da tổ đỉa

Để điều trị viêm da tổ đỉa tại nhà, bạn có thể áp dụng các biện pháp chăm sóc sau:

• Rửa tay và tắm bằng nước ấm: Hạn chế sử dụng nước nóng, vì nó có thể làm da khô và kích thích ngứa. Sử dụng nước ấm để rửa tay và tắm.
• Ngâm tay và chân trong nước mát: Ngâm tay và chân trong nước mát có thể giúp giảm ngứa và làm dịu các triệu chứng viêm. Đảm bảo nước không quá lạnh để tránh kích thích da.
• Chườm mát: Áp dụng chườm mát lên vùng da tổ đỉa trong khoảng 10-15 phút để giảm ngứa và kích ứng. Sau đó, để da tự khô và sau đó thoa kem dưỡng ẩm.
• Sử dụng kem dưỡng ẩm: Thoa kem dưỡng ẩm lên da hàng ngày để giúp giảm tình trạng da khô và ngứa. Chọn loại kem dưỡng ẩm không chứa hương liệu hoặc chất kích ứng da.
• Giữ da khô ráo: Lau khô tay và chân sau khi tắm hoặc bơi để ngăn ngừa vi khuẩn phát triển trên da.
• Chăm sóc đúng cách: Đeo găng tay chống thấm hoặc hút ẩm khi tiếp xúc với nước hoặc chất kích ứng. Mang tất cotton hoặc len có khả năng hút ẩm và giày rộng để giảm ma sát và giữ da thông thoáng.
• Dùng kem bôi da chữa bệnh tổ đỉa: Kem bôi da Nano bạc chuẩn hoá PlasmaKare No5 với cơ chế đa tác động, vừa làm sạch, loại bỏ vi khuẩn, vừa giảm nhanh triệu chứng ngứa ngáy, viêm nhiễm khi mụn nước bị vỡ.

Thuốc trị viêm da tổ đỉa 

Trong quá trình điều trị viêm da tổ đỉa, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc để giúp giảm triệu chứng và kiểm soát bệnh. Dưới đây là một số loại thuốc điều trị viêm da tổ đỉa:

• Kem corticoid tại chỗ: Đây là loại thuốc được thoa trực tiếp lên vùng da bị tổ đỉa. Kem corticoid có tác dụng giảm viêm, ngứa và kích ứng trên da. Bác sĩ có thể đề xuất sử dụng các loại kem corticoid khác nhau, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của triệu chứng. Việc sử dụng kem corticoid nên tuân thủ chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ để tránh tác dụng phụ.
• Thuốc kháng histamine đường uống: Các thuốc kháng histamine như fexofenadine và cetirizine có thể được kê đơn để giảm ngứa và giúp kiểm soát triệu chứng viêm da tổ đỉa. Chúng có tác dụng chống phản ứng dị ứng và giảm sự phát triển của tổ đỉa trên da.
• Corticoid đường uống: Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, khi các biện pháp khác không hiệu quả, bác sĩ có thể kê toa corticoid đường uống như prednisone, methylprednisolone,… Corticoid có tác dụng giảm viêm trên toàn cơ thể và giúp kiểm soát triệu chứng viêm da tổ đỉa. Tuy nhiên, việc sử dụng corticoid đường toàn thân trong thời gian dài có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng, do đó, cần tuân thủ chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ.
• Thuốc ức chế miễn dịch không steroid toàn hệ thống: Nếu corticoid không hiệu quả hoặc không thích hợp, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc ức chế miễn dịch không steroid như methotrexate, mycophenolate hoặc thuốc tiêm dupilumab. Các thuốc này giúp kiểm soát viêm da tổ đỉa bằng cách ức chế hoạt động miễn dịch và giảm tổng hợp các tác nhân gây viêm trên da.
• Quang trị liệu: Quang trị liệu sử dụng tia cực tím, thường là tia cực tím B (UVB), từ các đèn đặc biệt. Ánh sáng từ UVB có tác dụng giảm viêm và làm dịu triệu chứng viêm da tổ đỉa. Tuy nhiên, quang trị liệu cần được thực hiện dưới sự giám sát y tế chuyên nghiệp để đảm bảo an toàn và tránh tác động phụ như tăng sắc tố da.

Bệnh viêm da tổ đỉa có chữa khỏi hoàn toàn được không?

Viêm da tổ đỉa không có phương pháp điều trị để chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, với việc kiểm soát triệu chứng và quản lý tốt, người bệnh có thể sống một cuộc sống bình thường và giảm được tình trạng tái phát.

Quan trọng nhất là duy trì da ẩm, tránh các chất kích ứng và tuân thủ đúng phác đồ điều trị được đề ra bởi bác sĩ.

Biện pháp phòng ngừa tái phát bệnh viêm da tổ đỉa

Phòng ngừa bệnh tổ đỉa là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe da và tránh sự xuất hiện và lây lan của bệnh. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hữu ích có thể được áp dụng:

• Giữ vệ sinh cá nhân: Đảm bảo rửa tay bằng xà phòng dịu nhẹ cho da và nước sạch, đặc biệt sau khi tiếp xúc với các vật liệu gây kích ứng da như hóa chất, chất cực khí, hoặc bất kỳ chất gây dị ứng nào khác. Tránh việc gãi làm tổn thương da gây tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Điều chỉnh môi trường sống: Tránh tiếp xúc với các chất gây kích ứng như bụi, hóa chất, chất tẩy rửa mạnh. Đảm bảo không tiếp xúc quá lâu với nước, đặc biệt là nước có hàm lượng clo cao, vì nó có thể làm khô da và kích thích sự phát triển của bệnh tổ đỉa.
• Sử dụng kem dưỡng ẩm: Dùng kem dưỡng ẩm hàng ngày để giữ cho da mềm mịn và giảm khô da. Chọn các sản phẩm không chứa hóa chất gây kích ứng, mà thay vào đó sử dụng các sản phẩm chăm sóc da dịu nhẹ, được khuyến nghị bởi các chuyên gia da liễu.
• Tránh căng thẳng: Căng thẳng có thể làm tăng nguy cơ bùng phát bệnh tổ đỉa. Hãy tìm hiểu và áp dụng các biện pháp giảm căng thẳng như yoga, tập thể dục, và kỹ thuật thư giãn để giảm bớt áp lực và cải thiện tình trạng da.
• Ăn uống khoa học, lành mạnh: Bổ sung chế độ ăn uống giàu chất xơ, các loại rau quả tươi, hạt và các nguồn thực phẩm giàu omega-3. Điều này giúp cung cấp dưỡng chất cho da và tăng cường hệ miễn dịch, giúp da chống lại bệnh tổ đỉa.
• Theo dõi và điều trị các vấn đề da khác: Nếu bạn có các vấn đề da khác như viêm da cơ địa, eczema hay chàm, hãy điều trị chúng kịp thời. Những vấn đề da này có thể làm tăng nguy cơ bị tổ đỉa và làm cho tình trạng tổ đỉa trở nên nghiêm trọng hơn.

Viêm da tổ đỉa không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, với các biện pháp chăm sóc tại nhà và sự hỗ trợ từ các loại thuốc điều trị, bạn có thể giảm các triệu chứng và kiểm soát viêm da tổ đỉa hiệu quả.