Bị nhiệt miệng ở má trong: nguyên nhân, điều trị và phòng tránh

Hầu như ai cũng đã từng mắc tình trạng bị nhiệt miệng ở má trong. Tình trạng này ảnh hưởng lớn đến việc sinh hoạt và ăn uống của người mắc. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn tìm hiểu về tình trạng này để có cách điều trị hiệu quả nhất.

Bị nhiệt miệng ở má trong là gì?

Nhiệt miệng ở má trong là dạng nhiệt miệng phổ biến nhất và có thể gặp nhiều lần trong đời. Biểu hiện đặc trưng của bệnh nhiệt miệng là các vết loét trắng, vàng hoặc xám đỏ trên niêm mạc má. Các vết này có đường kính thường nhỏ hơn 1 cm, nông, hình tròn hoặc bầu dục và có viền đỏ. Chúng gây cảm giác nóng, ngứa râm ran và đau khi bị chạm vào. 

Nhiệt miệng ở má trong hầu như không lây lan và ít nguy hiểm. Tình trạng này có thể tự lành sau 1 – 2 tuần mà không cần can thiệp và không để lại sẹo. Tuy nhiên, bị nhiệt miệng bên trong má khiến người mắc rất khó chịu và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe do làm hạn chế việc ăn uống.

Nhiệt miệng trong má là một tình trạng lành tính, tuy vậy người mắc cũng cần chú ý đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám khi gặp các dấu hiệu bất thường sau đây: 

• Nhiệt miệng lớn bất thường ( đường kính trên 1,5 cm) hoặc nhiều nốt nhiệt lan rộng trong má, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và ăn uống.
• Nhiệt miệng kéo dài hơn 2 tuần không cải thiện
• Nhiệt miệng tái phát thường xuyên trong một khoảng thời gian ngắn.
• Nhiệt miệng kèm các triệu chứng sốt, sưng hạch bạch huyết, đau vùng cổ, phát ban, tiêu chảy,…
• Nhiệt miệng nhưng không đau.

Nguyên nhân của tình trạng bị nhiệt miệng ở má trong

Bị nhiệt miệng ở má trong có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như:

Thiếu một số chất dinh dưỡng thiết yếu

Bị nhiệt miệng bên trong má có thể xảy ra ở những người thiếu hụt một số chất dinh dưỡng như Vitamin B2, B12, Acid Folic, Vitamin C, Kẽm và Sắt. Đây là các chất dinh dưỡng có vai trò chủ yếu trong việc đảm bảo sự tồn tại và phát triển của các tế bào, mô trong cơ thể. Đồng thời, Kẽm và Vitamin C còn là các chất chống oxy hóa và tăng cường miễn dịch quan trọng của cơ thể.

Do vậy, khi cơ thể thiếu các chất này, các tổn thương ở má trong miệng có thể lâu lành hơn, tạo điều kiện cho các vi khuẩn, virus tấn công gây loét.

Tổn thương má trong

Nhiều người bị nhiệt miệng ở má trong là do các tổn thương vùng má. Các tổn thương có thể gặp phải do đánh răng mạnh, va đập vào vùng má, vô tình cắn phải má hoặc mắc cài cọ xát vào má khi niềng răng. Những vết rách hay trầy xước này có thể tạo điều kiện cho các vi khuẩn trong khoang miệng phát triển, gây nên các vết loét. 

Thay đổi nội tiết tố 

Những sự thay đổi nội tiết tố bên trong cơ thể vừa là yếu tố nguy cơ, vừa là nguyên nhân trực tiếp của tình trạng bị nhiệt miệng ở má trong:

• Trong kỳ kinh nguyệt và khi mang thai, nồng độ các hormon sinh dục nữ, đặc biệt là Progesterone thay đổi liên tục kéo theo sự rối loạn chuyển hóa trên toàn cơ thể. Phụ nữ trong thời kỳ này hay bị nóng trong và kéo theo nhiệt miệng ở má trong.
• Trong giai đoạn tiền mãn kinh, hormon Estrogen suy giảm đột ngột khiến cơ thể phụ nữ dễ bị bốc hỏa và gây ra nhiệt miệng.
• Stress và lo âu kéo dài cũng khiến nội tiết tố trong cơ thể không ổn định, làm tăng nguy cơ nhiệt miệng.

Vi khuẩn và virus

Khi cơ thể suy yếu hoặc có tổn thương ở má trong, vi khuẩn và virus có sẵn trong khoang miệng và ngoại lai có thể xâm nhập và gây loét. Những loại vi khuẩn và virus gây nhiệt miệng phổ biến bao gồm:

• HP (Helicobacter Pylori)
• HSV-1 (virus Herpes gây bệnh ở miệng)
• HIV (gây loét miệng, nhiệt miệng trong giai đoạn đầu nhiễm virus)
• CMV (cytomegalovirus – virus cơ hội gây bệnh ở người có hệ miễn dịch kém như trẻ em, bệnh nhân HIV/AIDS, người dùng thuốc ức chế miễn dịch,…)

Nguyên nhân khác

Bị nhiệt miệng ở má trong cũng có thể xảy ra do một số nguyên nhân sau đây với tần suất thấp:

• Thuốc: Aspirin, thuốc chống viêm (Ibuprofen, Indomethacin, Naproxen), kháng sinh (Quinolon), thuốc kháng virus (Abacavir, Ribavirin,…)
• Bệnh do rối loạn miễn dịch: Bệnh Celiac, bệnh Crohn, bệnh bạch cầu đơn nhân, bệnh Lupus ban đỏ hệ thống, ung thư,…
• Dị ứng hoặc nhạy cảm với thực phẩm, hóa chất, kem đánh răng, khoáng chất trong nước uống,…

5 cách khắc phục nhiệt miệng ở má trong

Bị nhiệt miệng ở má trong có thể tự khỏi, tuy nhiên để hạn chế ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt, người mắc nên áp dụng một số biện pháp sau đây:

Súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn 

Các bác sĩ khuyến cáo súc miệng thường xuyên bằng nước muối sinh lý hoặc các dung dịch sát khuẩn sẽ giúp hỗ trợ cải thiện nhiệt miệng má trong nhanh chóng với hiệu quả làm sạch và làm giảm vi khuẩn trong miệng. Dung dịch sát khuẩn dùng để súc miệng nên chọn các sản phẩm chứa thành phần như Clorhexidin, Povidon Iod, Betadine, Nano bạc chuẩn hóa TSN,…

Trong đó, phức hệ Nano bạc TSN chuẩn hóa có ưu điểm là không mùi, không vị, ít gây khó chịu hơn các chất sát khuẩn khác. Bên cạnh đó, dòng nano bạc này còn cho hiệu quả toàn diện hơn: vừa kháng khuẩn, virus vừa chống viêm và hỗ trợ tái tạo niêm mạc miệng, lành vết loét. Súc họng miệng PlasmaKare độc quyền của Innocare Pharma hiện đang là sản phẩm duy nhất trên thị trường chứa phức hệ Nano bạc TSN này.

Chế độ ăn uống khoa học, bổ sung các chất dinh dưỡng bị thiếu hụt

Đối với người bị nhiệt miệng ở má trong do thiếu chất, việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng đầy đủ, cân đối là vô cùng quan trọng. Chế độ ăn được khuyến cáo cho người nhiệt miệng nói chung:

• Bổ sung chất dinh dưỡng còn thiếu thông qua chế độ ăn uống hoặc thực phẩm bổ sung theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Tránh ăn đồ chua, cay nóng, thức ăn dầu mỡ hoặc trái cây nhiều acid như cam, quýt do những thực phẩm này có thể gây đau và gây loét nặng hơn.
• Hạn chế sử dụng rượu bia và các chất kích thích.

Dùng thuốc trị nhiệt miệng

Bị nhiệt miệng nên uống thuốc gì hoặc bôi thuốc gì phụ thuộc chủ yếu vào mức độ loét và nguyên nhân gây nhiệt miệng. Các bác sĩ thường chỉ định thuốc khi nhiệt miệng khởi phát do vi khuẩn, virus, nhiệt miệng nặng hoặc hay tái phát. 

Các thuốc phổ biến trong điều trị nhiệt miệng:

• Thuốc kháng sinh, kháng virus đường uống (chỉ định thuốc tùy thuộc vào căn nguyên vi sinh vật gây nhiệt miệng). Kháng sinh dùng tại chỗ hiện nay chỉ có Clorhexidine.
• Corticoid, thuốc ức chế miễn dịch (nguyên nhân nhiệt miệng là các bệnh miễn dịch)
• Hormon (thường là hormon sinh dục, sử dụng khi rối loạn nội tiết là nguyên nhân gây nhiệt miệng)
• Các bài thuốc cổ truyền chứa hoàng liên, hoàng cầm, bạch thược, cát căn có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, dùng để trị nhiệt miệng do bốc hỏa, nóng trong và rối loạn nội tiết tố.
• Thuốc bôi giảm đau: Lidocain, Benzocain.
• Thuốc bôi Corticoid: Triamcinolon, Hydrocortison.
• Thuốc bao loét, giảm triệu chứng: thuốc dạng gel làm từ dịch chiết dược liệu hoặc tinh dầu thực vật.
• Thuốc xịt sát khuẩn: Xịt miệng họng PlasmaKare H-spray chứa các thành phần phức Kẽm và Đồng ở tỷ lệ vàng Sanicompound giúp giảm triệu chứng viêm, dịch chiết lựu, Hyaluronic Acid và Carrageenan có tác dụng bao vết loét và thúc đẩy làm lành.

Các mẹo trị nhiệt miệng dân gian

Các mẹo dân gian cũng đem lại hiệu quả cao, giúp người bị nhiệt miệng ở má trong cải thiện triệu chứng và nhanh lành mà không cần dùng đến thuốc điều trị. Một số mẹo phổ biến:

• Ngậm đá lạnh hoặc chườm đá lên vết loét có tác dụng giảm đau, giảm sưng và làm dịu tình trạng nhiệt miệng nhanh chóng. 
• Đắp túi trà hoặc súc miệng bằng trà hoa cúc đem lại hiệu quả giảm viêm, đau và thúc đẩy lành vết loét.
• Bôi mật ong hoặc dầu dừa đem lại tác dụng như thuốc bao vết loét, đồng thời giúp giảm viêm và làm dịu tổn thương do nhiệt miệng gây ra. 
• Súc miệng bằng giấm táo pha với nước ấm để diệt khuẩn, phòng ngừa vi sinh vật phát triển gây bệnh.

Phòng tránh bị nhiệt miệng ở má trong như thế nào

Bị nhiệt ở má rất dễ xảy ra, tuy nhiên tình trạng này hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng lối sống lành mạnh, khoa học. Các biện pháp phòng ngừa nhiệt miệng ở má trong cụ thể:

• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ, sử dụng bàn chải mềm đánh răng nhẹ nhàng và thường xuyên dùng chỉ nha khoa vệ sinh kẽ răng sau khi ăn. 
• Với người niềng răng bằng mắc cài, nên bọc sáp nha khoa vào những đầu mắc cài thường xuyên cọ xát với má để hạn chế gây xước và loét.
• Đi ngủ sớm, ngủ đủ giấc, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý để hạn chế tình trạng rối loạn nội tiết gây nhiệt miệng.
• Tập thể dục thể thao thường xuyên, kết hợp với chế độ dinh dưỡng lành mạnh, nhiều rau xanh, trái cây để củng cố hệ miễn dịch, giúp chống lại vi sinh vật gây nhiệt miệng tốt hơn.

Bị nhiệt miệng ở má trong là thể nhiệt miệng phổ biến, dễ gặp và có thể tái phát thường xuyên khi lối sống kém lành mạnh. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn có thêm kiến thức về nhiệt miệng để giúp phòng tránh và điều trị tình trạng này hiệu quả.