Theo Tổ chức Y tế Thế giới, việc sử dụng kháng sinh hợp lý là việc sử dụng thuốc kháng sinh một cách hiệu quả và an toàn, nhằm đạt được tác dụng điều trị cao nhất mà vẫn hạn chế tối đa tác dụng phụ và hạn chế nguy cơ kháng thuốc.
Việc giám sát việc sử dụng kháng sinh hợp lý là rất quan trọng để giải quyết vấn đề kháng thuốc kháng sinh, vốn được coi là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe toàn cầu.
Kháng sinh là loại thuốc có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh. Tuy nhiên, nhiều người lầm tưởng rằng kháng sinh cũng có thể điều trị các bệnh do virus gây ra như cảm lạnh, viêm phế quản và cúm. Quan niệm sai lầm này, cùng với việc bác sĩ kê đơn kháng sinh khi không cần thiết, đã dẫn đến tình trạng kháng thuốc kháng sinh ngày càng gia tăng. Tình trạng này làm giảm hiệu quả của loại thuốc này khiến các bệnh nhiễm trùng thông thường cũng trở lên nguy hiểm.
Sử dụng kháng sinh hợp lý bằng cách tăng cường nhận thức về thuốc kháng sinh
Kháng thuốc kháng sinh tác động đến tất cả các khu vực và dân số toàn cầu. Mặc dù đây là một quá trình diễn ra tự nhiên nhưng việc sử dụng thuốc kháng sinh không phù hợp sẽ đẩy quá trình này diễn ra nhanh hơn, dẫn đến giảm hiệu quả của thuốc, khiến các bệnh nhiễm trùng thông thường trở nên nghiêm trọng và dai dẳng hơn.
Đặc biệt, một số bệnh nhiễm trùng đã trở lên nguy hiểm hơn do sử dụng thuốc kháng sinh không đúng cách như bệnh lậu, nhiễm khuẩn salmonella và viêm phổi. Hệ quả là bệnh nhân phải nằm viện dài ngày, chi phí y tế và tỷ lệ tử vong ngày càng tăng.
Ở một số khu vực trên toàn cầu, tình trạng kháng thuốc kháng sinh đang gia tăng nhanh chóng với các cơ chế kháng thuốc ngày càng đa dạng. Điều này đe dọa tới sức khỏe con người và các cơ quan y tế trên toàn thế giới đang kêu gọi việc sử dụng kháng sinh hợp lý để giảm tốc độ gia tăng tình trạng kháng thuốc kháng sinh.
Sử dụng kháng sinh hợp lý là vấn đề cấp bách mang tính toàn cầu
Có nhiều bằng chứng cho thấy việc sử dụng thuốc kháng sinh không đúng cách đang ngày càng phổ biến trong điều trị nhiều loại bệnh. Ví dụ, một số nghiên cứu cho thấy hơn một nửa số đơn thuốc kháng sinh là không cần thiết.
Một trong những vấn đề phổ biến nhất về kê đơn thuốc kháng sinh là bác sĩ có thể không xác định được chính xác nguyên nhân gây nhiễm trùng. Trong nhiều trường hợp, nhiễm trùng có thể do vi khuẩn hoặc virus. Nếu bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh cho tình trạng do vi rút có thể dẫn đến các tác dụng phụ mà không đạt được hiệu quả điều trị.
Một ví dụ điển hình về việc kê đơn thuốc kháng sinh sai là viêm họng. Hơn 80% trường hợp viêm họng do virus, nhưng nhiều bác sĩ vẫn kê đơn thuốc kháng sinh.
Một ví dụ khác là viêm tai giữa ở trẻ em. Mặc dù thuốc kháng sinh có thể có tác dụng trong một số trường hợp, nhưng trong nhiều trường hợp, lợi ích của thuốc kháng sinh không bù đắp được rủi ro mà tác dụng phụ của thuốc gây ra.
Các nhà khoa học cho rằng cần có những biện pháp để giảm thiểu việc sử dụng thuốc kháng sinh khi không cần thiết. Một biện pháp là các bác sĩ cần cẩn trọng hơn khi kê đơn thuốc kháng sinh, chỉ nên kê đơn khi cần thiết, đặc biệt là khi tình trạng bệnh có thể do vi rút gây ra.
Ngoài ra cần giáo dục công chúng về việc sử dụng thuốc kháng sinh hợp lý, để họ không tự ý mua thuốc kháng sinh mà không có chỉ định của bác sĩ.
Sử dụng kháng sinh hợp lý để ngăn chặn tình trạng kháng thuốc kháng sinh
Để ngăn chặn tình trạng kháng thuốc kháng sinh ngày càng gia tăng, cần có sự phối hợp của bệnh nhân, chuyên gia y tế và chính phủ.
Bệnh nhân có thể giúp đỡ bằng cách chỉ sử dụng kháng sinh theo đơn và không yêu cầu dùng kháng sinh nếu bác sĩ cho rằng chúng không cần thiết. Điều này có thể giúp giảm thiểu việc lạm dụng thuốc kháng sinh, vốn là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng kháng thuốc kháng sinh.
Chính phủ có thể giúp đỡ bằng cách khởi xướng các chiến lược tầm cỡ quốc gia nhằm giải quyết tình trạng kháng kháng sinh. Các chiến lược này bao gồm việc tăng cường giám sát các bệnh nhiễm trùng đã kháng thuốc kháng sinh, giáo dục cộng đồng về việc sử dụng kháng sinh hợp lý và tài trợ cho nghiên cứu về các phương pháp điều trị thay thế thuốc kháng sinh.
Cuối cùng, các chuyên gia y tế có nhiệm vụ chỉ kê đơn thuốc kháng sinh khi cần thiết và giáo dục bệnh nhân cách dùng kháng sinh đúng cách. Điều này bao gồm việc giải thích cho bệnh nhân lý do tại sao họ cần dùng kháng sinh, cách sử dụng kháng sinh an toàn và biện pháp ngăn ngừa nhiễm trùng như rửa tay đúng cách, tiêm chủng và tình dục an toàn.
Chung tay đẩy mạnh công cuộc sử dụng kháng sinh hợp lý không chỉ giúp ích cho chính bản thân mình mà còn bảo vệ tương lai của con cháu chúng ta.
BẠN LÀ MỘT PHẦN CỦA GIẢI PHÁP, HÃY DÙNG KHÁNG SINH CÓ TRÁCH NHIỆM!!
