Kiến ba khoang là một loài côn trùng nguy hiểm, có nọc độc gây bỏng rát và phỏng nước trên da. Nếu bị kiến ba khoang đốt, cần nhanh chóng phát hiện và xử lý vết thương để tránh biến chứng.
Mục lục
Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về kiến ba khoang, bao gồm cách nhận biết vết đốt và cách xử lý đúng nhất để nhanh phục hồi, hạn chế hình thành sẹo.
Về loài kiến ba khoang cắn người
Kiến ba khoang có tên khoa học là Paederus còn được gọi với một số tên dân gian như kiến kim, kiến lác, kiến cằm cặp, kiến cong đít hay kiến nhốt. Đây là loài côn trùng họ cánh cứng, có mặt ở khắp thế giới, thường gặp là châu Phi và châu Á. Tại Việt Nam, kiến 3 khoang xuất hiện rải rác quanh năm, nhưng nhiều nhất vào mùa mưa. Trong điều kiện nóng ẩm, kiến ba khoang đốt có thể biến thành dịch trong thời gian này.
Loài kiến ba khoang cắn người đặc trưng bởi thân mình có 2 vòng đỏ, 3 vòng đen, thân mảnh với đuôi cong nhọn hướng lên trên. Loại côn trùng này thường chỉ dài 7-10mm với 3 cặp chân, thường và bay rất nhanh. Chúng thích nơi ẩm ướt, thường bay vào nhà vào ban đêm do bị thu hút bởi ánh sáng huỳnh quang.
Ngày nay, kiến ba khoang với số lượng mỗi năm ngày càng tăng đã trở thành ác mộng của nhiều gia đình. Khi bị chà xát, loài côn trùng này bị dập nát và phóng thích 1 chất dịch có tên là paederin gây viêm da tiếp xúc với các tổn thương nghiêm trọng trên da.
Dấu hiệu nhận biết kiến ba khoang cắn
Các tổn thương viêm da do kiến 3 khoang cắn có thể gặp ở mọi vùng da, đặc biệt là vùng da hở. Khi bị kiến ba khoang đốt, các triệu chứng viêm da gồm ngứa, rát và các bọng nước xuất hiện ngay tại vị trị bị chà xát.
Ban đầu, dấu hiệu có thể chỉ gồm 1 hoặc vài đám da đỏ (dát đỏ), như vết cào xước dài từ vài mm đến vài cm, có thể có phù nề. Nhưng chỉ vài giờ sau, các mụn nước, bọng nước sẽ xuất hiện giữa dát đỏ.
Ở các trường hợp nhẹ, mụn nước, mụn mủ thường nhỏ, ít kèm cảm giác ngứa, rát. Sau 3-5 ngày, vết thương tự khô mà không xuất hiện các tổn thương dạng phỏng. Các trường hợp nặng, tổn thương rộng, thường xuất hiện bọng nước, bọng mủ lan rộng, trợt loét, thậm chí là hoại tử nếu xử lý sai cách.
Ngoài triệu chứng ngứa, rát, nổi dát đỏ, và mụn nước, nếu bị kiến ba khoang đốt ở vùng da gần mắt thường xuất hiện thêm phù nề, trợt đỏ, chảy nước mắt. Nếu bị đốt gần bẹn, sinh dục, nách…có thể gây sưng, đau vận động khó khăn. Đối với các trường hợp tổn thương do kiến ba khoang đốt rộng, có thể kèm sốt, mệt mỏi, nổi hạch cổ, nách, bẹn… tuỳ vùng tổn thương.
Cách xử lý nhanh kiến ba khoang đốt không để lại sẹo
Các tổn thương nhẹ do kiến ba khoang đốt có thể tự khô, đóng vảy tiết sau 4-6 ngày, để lại 1 mảng da thâm sạm nhưng sẽ mờ dần. Tuy nhiên, những tổn thương nặng, rộng có thể gây phỏng, hoại tử da và để lại sẹo nếu không biết cách xử lý.
Các bước xử lý vết thương do kiến ba khoang đốt
Mục tiêu điều trị tại chỗ kiến ba khoang đốt gồm trung hoà độc tố, làm dịu da và làm lành tổn thương do côn trùng đốt gây ra.
- Trung hoà độc tố: Sử dụng nước muối sinh lý NaCl 0.9% để rửa vết thương 3-5 lần/ngày giúp trung hoà và loại bỏ một phần độc tố do kiến ba khoang cắn. Quá trình rửa nhẹ nhàng, tránh cọ xát làm lan rộng tổn thương và xây nhiễm trùng.
- Làm dịu da: Sử dụng các loại kem gel mát, chống viêm để giảm các triệu chứng ngứa, rát và dát đỏ. Có thể thoa ngày 3-5 lần với các gel lành tính, 2-3 lần đối với thuốc bôi corticoid.
- Làm lành vùng da tổn thương: Các vùng da tổn thương cần được hỗ trợ làm săn se và khô nhanh, giúp tăng tái tạo da, lên da non càng sớm càng tốt. Trong quá trình dát đỏ khô đóng vảy, lên da non có thể bị ngứa. Do đó, cần tiếp tục dùng các loại thuốc, gel chống viêm hỗ trợ, giảm ngứa gãi trong thời gian này
- Các trường hợp có bọng nước, bọng mủ cần dùng thuốc tím pha loãng hoặc gel kháng khuẩn bôi ngày 1-2 lần.
1 số trường hợp đặc biệt nặng như tổn thương lan rộng, bỏng mủ rộng, sâu, có dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân cần sử dụng thêm kháng sinh đường uống và thuốc kháng histamin.
Gel bôi PlasmaKare No5 – Nano bạc thế hệ mới làm lành nhanh vết cắn kiến ba khoang
Ngày nay, nhờ sự phát triển của y học, các loại thuốc bôi đa tác động được tạo ra nhằm xử lý nhanh các vết đốt của kiến ba khoang mà không cần kết hợp nhiều loại. Trong đó, nổi bật là PlasmaKare No5 – Nano bạc thế hệ mới phát triển bởi Innocare Pharma. Với sự kết hợp độc đáo giữa Nano bạc thế hệ mới cùng các dịch chiết thiên nhiên, sản phẩm giúp chống viêm, giảm ngứa, làm dịu da và kích thích tái tái tạo da vượt trội trong các trường hợp côn trùng đốt, đặc biệt là kiến ba khoang.
- Nano bạc thế hệ mới giúp chống bội nhiễm vừa giúp săn se tổn thương, ngăn chặn vết dát đỏ lan rộng. Cùng với dịch chiết lựu, bộ đôi này giúp làm dịu da, tái tạo da, thúc đẩy quá trình lên da non hiệu quả.
- Dịch chiết núc nác trong Gel PlasmaKare No5 đã được chứng minh lâm sàng giúp làm chống viêm giảm ngứa, giảm phù nề tương đương với Diclofenac – hoạt chất chống viêm mạnh nhóm NSAIDs
Bôi PlasmaKare No5 bao lâu thì khỏi viêm da do kiến ba khoang cắn?
Nhờ tác động mạnh mẽ đến các tổn thương trên da, gel PlasmaKare No5 cho hiệu quả ngay khi bôi và cải thiện rõ rệt qua từng giai đoạn sử dụng:
- Sau 1 ngày: dịu cảm giác ngứa rát, giảm kích ứng, mang lại sự dễ chịu trên da.
- 2 – 3 ngày: các vết tổn thương bọng mủ săn se, không còn bỏng rát.
- 5 – 7 ngày: tổn thương khô, đóng vảy và biến mất hoàn toàn.
Đặc biệt, Gel Plasmakare No5 an toàn tuyệt đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, phụ nữ có thai, cho con bú. Sản phẩm dùng được cho vết thương hở trên cả da và niêm mạc.
Cách phòng tránh kiến ba khoang cắn
Kiến ba khoang tấn công không chỉ gây đau rát, khó chịu trên da mà còn có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, khi thấy nhiều kiến ba khoang xuất hiện trong nhà cần lưu ý:
- Giáo dục trẻ nhận biết và tránh xa kiến ba khoang.
- Nếu kiến bò lên da, cần thổi hoặc lấy giấy quạt cho côn trùng bay đi. Sau đó, rửa sạch vùng da vừa tiếp xúc với kiến ba khoang với nước mát.
- Tuyệt đối không chà xát côn trùng. Nếu vô tình chà xát, rửa ngay bằng nước sạch nhiều lần rồi thoa gel PlasmaKare No5 lên vùng tiếp xúc.
- Sử dụng các loại lưới chắn côn trùng, sử dụng ánh sáng vàng thay cho đèn huỳnh quang.
Kiểm tra kỹ giường ngủ và quần áo trước khi sử dụng.
Cách phân biệt Kiến ba khoang đốt với Zona thần kinh và bệnh Herpes da
Tuy triệu chứng do kiến ba khoang đốt khá điển hình, nhưng nhiều người vẫn nhầm lẫn với 1 số viêm da do virus gây ra, điển hình là bệnh Zona và Herpes da. Bảng dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt 3 loại bệnh trên:
| Kiến ba khoang đốt | Bệnh Zona | Herpes da | |
| Nguyên nhân gây viêm da |
|
|
|
| Vị trí |
|
|
|
| Đặc điểm tổn thương |
|
|
|
Loài kiến ba khoang ngày càng phổ biến trong dân cư, gây tổn thương nghiêm trọng trên da nếu không được xử lý đúng. Do đó, chủ động đối phó với các loại côn trùng nói chung cũng như luôn dự phòng những giải pháp chuyên biệt là lưu ý cần thiết giúp hạn chế các vấn đề nghiêm trọng có thể xảy ra.
