Thuốc viêm họng hạt gồm nhiều nhóm thuốc giúp giảm nhanh các triệu chứng bệnh và diệt tận gốc tác nhân gây bệnh như thuốc kháng sinh, giảm đau, chống viêm, chống phù nề,… Thế nhưng, việc lạm dụng thuốc hoặc tự ý dùng thuốc đang khiến viêm họng hạt ngày càng khó kiểm soát. Do đó, cần thận trọng khi sử dụng thuốc viêm họng hạt để đem lại hiệu quả tốt nhất.
Mục lục
Viêm họng hạt là một dạng bệnh của viêm họng mạn tính. Bệnh hình thành do các lympho bào ở thành họng nở to ra sau một thời gian tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh trong thời gian dài.
Viêm họng hạt điển hình với các triệu chứng ngứa họng, nuốt vướng, xuất hiện các hạt li ti trong cổ họng, đau đầu,… khiến người bệnh mệt mỏi, khó chịu. Nếu không được điều trị sớm, bệnh có thể gây ra một số biến chứng như áp xe vòm họng, viêm phế quản, viêm tai giữa,… ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của người bệnh. Do đó, cần sử dụng các thuốc viêm họng hạt để điều trị cả triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh.
Cơ chế tác động của thuốc viêm họng hạt
Nguyên tắc điều trị viêm họng hạt là làm giảm các triệu chứng bệnh kết hợp điều trị nguyên nhân gây ra bệnh. Do vậy, thuốc điều trị viêm họng hạt cũng gồm các thuốc điều trị nguyên nhân và triệu chứng bệnh.
Thuốc viêm họng hạt điều trị nguyên nhân gây bệnh
Điều trị nguyên nhân viêm họng hạt có thể dùng đường uống hoặc xử lý nhiễm trùng tại chỗ. Mục đích điều trị nhằm loại bỏ nguyên nhân gồm virus, vi khuẩn bằng cách ứng chế hoặc tiêu diệt các vi sinh vật này.
- Thuốc viêm họng hạt đường uống: Trong các trường hợp viêm họng htaj di vi khuẩn, thuốc đường uống được ưu tiên là các kháng sinh.
- Biện pháp tại chỗ: Các dạng súc họng kháng khuẩn kháng virus là thuốc viêm họng hạt dạng dùng tại chỗ. Đây đang là xu hướng điều trị mới hiệu quả và an toàn với các bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp trên. Cùng với hiệu quả vượt trôi, súc họng miệng chữa viêm họng hạt còn giúp tăng tỷ lệ tuân thủ điều trị, và dễ dàng sử dụng cho các đối tượng đặc biệt như trẻ em, phụ nữ có thai, cho con bú. 1 số thuốc súc họng chứa hoạt chất kháng khuẩn như phức hệ TSN gồm acid Tannic và Nano bạc chuẩn hóa là liệu pháp tiên tiến nhất hiện nay. Súc họng chứa TSN không chỉ được chứng minh hiệu quả diệt virus, vi khuẩn trong 30s, khả năng ức chế vi khuẩn đa kháng thuốc đến 10h, mà còn có khả năng tiêu viêm giảm triệu chứng vượt trội.
Điều đặc biệt, viêm họng hạt thường là bệnh lý do nhiều nguyên nhân gồm cả virus và vi khuẩn gây bệnh. Do đó, hầu hết các trường hợp viêm họng hạt, bệnh nhân thường được chỉ định kết hợp thuốc kháng sinh và súc họng kháng khuẩn tại chỗ.
Ngoài ra, nếu nguyên nhân gây viêm họng hạt là do trào ngược dạ dày, thuốc viêm họng hạt có thể bao gồm thuốc trào ngược dạ dày thực quản. Cơ chế của các thuốc này là ức chế bơm proton và kháng H2, làm giảm tiết acid dạ dày.
Xem thêm: Thuốc súc họng chữa viêm họng hạt tốt nhất
Thuốc viêm họng hạt điều trị triệu chứng bệnh
Các thuốc điều trị triệu chứng bệnh bao gồm thuốc chống viêm, chống phù nề, thuốc làm loãng dịch đờm, thuốc ho và thuốc giảm đau.
- Thuốc chống viêm, chống phù nề ức chế các chất trung gian hóa học gây viêm giúp giảm viêm, sưng tại họng, giảm đau họng hiệu quả.
- Thuốc viêm họng hạt gồm thuốc giảm đau hạ sốt ức chế tổng hợp Prostaglandin ở hệ thần kinh trung ương từ đó giảm cơn đau hiệu quả. Đồng thời các thuốc này còn tác động đến trung tâm điều hòa nhiệt giúp cân bằng nhiệt độ cơ thể, hạ sốt hiệu quả.
- Thuốc làm loãng dịch đờm làm giảm độ quánh của đờm, làm loãng đờm, giúp đào thải đờm ra khỏi đường hô hấp dễ dàng hơn.
- Cơ chế tác động của thuốc ho là ức chế trung tâm gây ho, làm giảm cơn ho, giúp đường thở thông thoáng
Những lưu ý khi dùng thuốc viêm họng hạt
Để đem lại hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất khi sử dụng thuốc viêm họng hạt người bệnh cần chú ý tuân thủ phác đồ điều trị bệnh và đảm bảo chế độ ăn hợp lý.
Sử dụng thuốc viêm họng hạt theo chỉ định của bác sĩ
Việc tự ý dùng thuốc, hễ ho, đau họng là mua thuốc uống đang khiến tình trạng nhờn thuốc ngày càng gia tăng. Tự ý dùng thuốc viêm họng hạt không những bệnh không thuyên giảm mà còn nghiêm trọng hơn.
Do đó, với bất cứ bệnh nào không chỉ riêng viêm họng hạt đều phải tuân theo chỉ định của bác sĩ. Điều này sẽ giúp giảm tác dụng không mong muốn và giúp quá trình điều trị nhanh hơn.
Dùng thuốc đều đặn, không ngừng giữa chừng, không lạm dụng thuốc
Ngoài việc tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh cần chú ý dùng thuốc viêm họng hạt đều đặn để đem lại hiệu quả tốt nhất.
- Không ngừng giữa chừng ngay cả khi các triệu chứng đã thuyên giảm bởi có thể vi khuẩn chưa được tiêu diệt hết, dễ gây dễ tái nhiễm và lần sau bệnh sẽ nghiêm trọng hơn trước.
- Không lạm dụng thuốc viêm họng hạt bởi có thể gây tình trạng nhờn thuốc, kháng thuốc khiến việc điều trị sau này khó khăn hơn.
- Chú ý dùng thuốc đều đặn, không dùng thuốc cách ngày, không uống gấp liều vì có thể làm giảm tác dụng của thuốc hoặc gây tác dụng không mong muốn, độc tính cho người dùng.
Kiêng ăn đồ cay nóng, dùng chất kích thích khi dùng thuốc viêm họng hạt
Trong quá trình sử dụng thuốc viêm họng hạt, để đẩy nhanh quá trình điều trị, người bệnh cần chú ý tránh ăn đồ cay nóng và dùng các chất kích thích như rượu, thuốc lá,… bởi những chất này làm kích ứng cổ họng và khiến tình trạng viêm nhiễm tại họng trầm trọng hơn.
Người bệnh nên ăn các đồ ăn lỏng, dễ nuốt như soup, cháo,… để giảm ma sát với niêm mạc họng, tránh gây đau và tổn thương họng.
Những loại thuốc viêm họng hạt tốt nhất
Để điều trị viêm họng hạt, người bệnh có thể dùng các bài thuốc dân gian hoặc thuốc Tây y. Với thuốc Tây y, cần chú ý tuân theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý sử dụng.
Bài thuốc viêm họng hạt từ dân gian
Những bài thuốc này có ưu điểm là thực hiện đơn giản, đem lại hiệu quả cao và an toàn khi sử dụng, thích hợp cho người mới chớm bị.
Bài thuốc viêm họng hạt từ lá tía tô
Theo Đông y, lá tía tô có vị cay tính ấm giúp làm giãn mạch, kích thích tiết mồ hôi, chữa cảm cúm hiệu quả. Bên cạnh đó y học hiện đại đã chứng minh lá tía tô chứa acid nicotinic và citral giúp giảm viêm và hỗ trợ phục hồi các mô tổn thương do viêm họng gây ra.
Thực hiện:
- Lá tía tô tươi đem rửa sạch rồi nghiền lấy nước cốt uống.
- Sử dụng thuốc viêm họng hạt từ lá tía tô ngày khoảng 5 lần đến khi thuyên giảm
Chú ý: bà bầu không nên dùng lá tía tô trong thời gian dài vì có thể ảnh hưởng đến em bé và có thể gây choáng váng.
Bài thuốc viêm họng hạt từ gừng
Theo Đông y, Gừng là dược liệu có vị cay nhẹ, tính ấm quy vào kinh phế giúp chữa cảm, ho, viêm họng rất tốt.Theo y học hiện đại, gừng chứa tinh dầu Zingiberen giúp kháng khuẩn, kháng viêm, điều trị bệnh đường hô hấp hiệu quả.
Chuẩn bị: Gừng tươi, muối.
Thực hiện:
- Gọt vỏ gừng, rửa sạch và thái thành lát nhỏ và cho vào cối giã nhuyễn cùng muối.
- Cho hỗn hợp trên vào miệng ngậm trong 3 phút rồi súc miệng bằng nước ấm.
- Nên dùng thuốc viêm họng hạt từ gừng 2 lần mỗi ngày, kiên trì đến khi bệnh thuyên giảm.
Bài thuốc viêm họng hạt từ lá bạc hà
Lá bạc hà chứa Menthol có tác dụng sát khuẩn mạnh, hạ nhiệt và làm dịu họng, giảm ho nên đây là vị thuốc viêm họng hạt rất hiệu quả.
Chuẩn bị: đường phèn, lá bạc hà, chanh.
Thực hiện:
- Nấu tan đường phèn với một chút nước rồi cho lá bạc hà đã rửa sạch vào đun sôi.
- Vắt nước cốt chanh cho vào nồi đun đến khi dung dịch cô đặc lại, đợi nguội và cho vào hũ thủy tinh, bảo quản trong ngăn mát.
Siro từ bạc hà có thể dùng cho cả trẻ em và người lớn, nên dùng thuốc viêm họng hạt từ lá bạc hà 2-3 lần mỗi ngày đến khi thuyên giảm.
Các loại thuốc viêm họng hạt
Thuốc Tây y chữa viêm họng hạt giảm nhanh các triệu chứng bệnh, tuy nhiên cần chú ý sử dụng đúng liều lượng, đúng chỉ định để hạn chế các tác dụng không mong muốn.
Thuốc kháng sinh
Đây là thuốc viêm họng hạt điều trị nguyên nhân bệnh, thường gồm các thuốc như Amoxicillin, Clarithromycin, Penicillin
- Amoxicillin: thuốc kháng sinh thuộc nhóm Beta-lactam có phổ kháng khuẩn rộng trên cả vi khuẩn Gram âm và Gram dương, ít gây tác dụng phụ, an toàn cho người sử dụng.
- Clarithromycin: là thuốc viêm họng hạt có tác dụng kìm khuẩn, ức chế tổng hợp protein ở vi khuẩn.
- Penicillin: kháng sinh thuộc nhóm Beta lactam diệt khuẩn bằng cách ức chế tổng hợp vỏ vi khuẩn, có tác dụng tốt với các cầu khuẩn Gram dương.
Thuốc viêm họng hạt – Thuốc chống viêm
Các thuốc viêm họng hạt này có tác dụng làm giảm các triệu chứng sưng, đau, viêm tại họng nhanh chóng. Nhóm thuốc này gồm 3 loại:
Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs)
Nhóm này gồm các thuốc như Ibuprofen, Diclofenac, Aspirin… không chỉ đem đến tác dụng chống viêm mà chúng còn có tác dụng hạ sốt, giảm đau tại họng.
Tuy nhiên, khi sử dụng các thuốc viêm họng hạt này lâu dài có thể gây ra các tổn thương dạ dày như viêm loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa,… do đó không nên quá lạm dụng.
Chú ý:
- Không phối hợp các thuốc cùng nhóm này với nhau bởi chúng có thể làm tăng tác dụng phụ.
- Không sử dụng Aspirin cho trẻ dưới 18 tuổi vì có thể gây hội chứng Reye gây phù não và gan ở trẻ.
Thuốc chống viêm steroid – Corticosteroid
Đây là nhóm thuốc viêm họng hạt dùng khi bệnh ở thể nặng, thường sử dụng Prednisolon, Methylprednisolon, Dexamethason, Betamethason,… Các thuốc này giúp cải thiện tình trạng viêm, sưng, nóng đỏ ở cổ và làm giảm viêm tại họng.
Tuy nhiên, nhóm thuốc viêm họng hạt này gây một số tác dụng phụ nếu lạm dụng thuốc như:
- Loét dạ dày tá tràng
- Hội chứng Cushing
- Tăng nhãn áp
- Chậm lớn ở trẻ
- Loãng xương
Chính vì vậy chỉ nên dùng đúng liều lượng, không tự ý sử dụng, không tái sử dụng đơn thuốc khi tái nhiễm.
Thuốc chống viêm giảm phù nề nhóm enzyme
Thường dùng nhất là Alphachymotrypsin, Serratiopeptidase,…giúp đẩy nhanh quá trình tiêu viêm, giảm sự xung huyết tại vị trí niêm mạc họng bị tổn thương.
Các thuốc viêm họng hạt được các bác sĩ khuyến cáo nên ngậm các thuốc này thay vì uống để tăng tác dụng điều trị.
Thuốc viêm họng hạt làm loãng dịch đờm, giảm ho
Thường dùng Acetylcystein, Ambroxol, Bromhexin… giúp giảm độ nhớt, độ đặc của đờm và đào thải ra khỏi cơ thể dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, Codein, Dextromethorphan, Pholcodine được sử dụng để làm giảm ho, giúp đường thở thông thoáng.
Thuốc giảm đau, hạ sốt
Các thuốc viêm họng hạt thuộc nhóm này giúp giảm nhanh tình trạng đau họng, sốt cao của người bệnh. Thường dùng các thuốc thuộc nhóm chống viêm không steroid phổ biến là Paracetamol, Ibuprofen.
Như vậy, thuốc viêm họng hạt giúp điều trị cả triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, để đem lại hiệu quả tốt nhất cần hết sức thận trọng trong quá trình sử dụng bởi chỉ một sai sót nhỏ hoặc chủ quan có thể gây ra những tác dụng không mong muốn, độc tính ảnh hưởng đến sức khỏe.