Từ xa xưa khi y học chưa phát triển, con người đã biết tự điều chế ra các bài thuốc dân gian để trị ho. Các bài thuốc này thường có từ thiên nhiên vì vậy rất dễ kiếm, giá rẻ, tiện lợi và có hiệu quả tốt. Nếu được sử dụng đúng, các bài thuốc trị ho dân gian sẽ giúp giảm thiểu việc phải sử dụng thuốc, sử dụng kháng sinh. Vậy, bài thuốc nào là hiệu qủa? Trường hợp nào nên áp dụng các bài thuốc trị ho dân gian? Cùng Plasmakare tham khảo thông tin trong bài viết dưới đây.
Nguyên nhân gây ho thường gặp
Để áp dụng được các bài thuốc trị ho dân gian một cách chính xác, chúng ta nên xác định được nguyên nhân gây ho là gì. Có một số nguyên nhân gây ho phổ biến như:
- Ho do nhiễm khuẩn: thời tiết thay đổi đặc biết là thời tiết trở lạnh tạo điều kiện cho các vi khuẩn cư trú sẵn trong họng phát triển. Do vậy gây viêm họng và gây ra ho. Ho do nhiễm khuẩn thường có đờm đặc quánh, màu vàng hoặc xanh. Ho có thể kèm theo sốt.
- Ho do nhiễm virus: một nguyên nhân phổ biến gây ho là do virus. Nhiễm virus cũng gây viêm họng, gây kích ứng và gây ho. Ho do nhiễm virus thường là ho khan, có thể có đờm nhưng đờm thường trong. Ho do nhiễm virus kéo dài cũng có thể bị bội nhiễm thành nhiễm khuẩn.
- Ho do kích ứng: một số yếu tố gây kích ứng gây ho như khói thuốc lá, khói bụi môi trường. Đa số ho do kích ứng sẽ hết nếu loại bỏ được những yếu tố này.
Các bài thuốc trị ho dân gian hiệu quả nhất
Có rất nhiều bài thuốc trị ho dân gian được truyền tai nhau, nhưng không phải bài thuốc nào cũng hiệu quả. Mẹ có thể tham khảo và áp dụng một số bài thuốc dưới đây.
Bài thuốc trị ho dân gian từ quất
Bài thuốc trị ho dân gian phổ biết nhất được áp dụng phải kể đến là các bài thuốc từ quả quất. Quất là một loại quả dễ kiếm, thường được dùng phổ biến trong các bữa ăn hoặc dùng để pha nước giải khát. Theo đông y, quả quất có vị chua, tính ấm, quy vào can phế. Quất có tác dụng bổ phế, tiêu đờm, giảm ho. Vỏ quất có nhiều tinh dầu có tác dụng sát khuẩn, làm sạch họng. Ngoài ra, quất cung cấp vitamin C, giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
Để trị ho, có thể sử dụng quất hấp mật ong hoặc quất hấp đường phèn.
Cách làm bài thuốc trị ho dân gian từ quả quất:
- Chuẩn bị 4 -5 quả quất, ưu tiên quất xanh
- Rửa sạch, ngâm nước muối và bổ đôi, qủa lớn có thể thái lát
- Cho vào bát và thêm mật ong đến vừa ngập bề mặt quất (có thể thay bằng đường phèn)
- Hấp cách thuỷ hoặc hấp trong nồi cơm khi cơm gần chín.
Cách dùng bài thuốc trị ho dân gian từ quả quất:
- Chắt lấy nước hấp quất với mật ong, ngậm trong họng và nuốt từ từ.
- Với trẻ nhỏ: mỗi lần uống 1 thìa cà phê, một ngày uống từ 2 – 3 lần.
- Với người lớn: mỗi lần uống 1 thìa cà phê, một ngày uống 3 – 4 lần. Ăn thêm cả quả quất đã hấp.
Bài thuốc trị ho dân gian từ chanh đào
Một bài thuốc trị ho dân gian phổ biến không kém khác đó là từ chanh đào. Cũng tương tự như quất, chanh đào cũng là một loại quả được xem là có vị chua, tính ấm theo quan điểm của đông y. Công dụng của quả chanh đào cũng giúp bổ phế, hỗ trợ sát khuẩn họng, giảm đờm, dịu họng và cắt cơn ho hiệu quả. Có rất nhiều cách làm thuốc trị ho dân gian từ quả chanh đào, có thể kể đến như: chanh đào hấp mật ong, chanh đào hấp đường phèn, chanh đào ngâm đường phèn, chanh đào ngâm muối, ô mai chanh muối…
Một số mẹ có thói quen chuẩn bị sẵn chanh đào ngâm đường phèn, ngâm trong thời gian dài để chuẩn bị dự phòng cho các cơn ho vào mừa đông của cả gia đình. Ngoài ra, nếu chưa ngâm sẵn, mẹ có thể tự làm bằng cách chưng, hoặc hấp chanh đào với mật ong/ đường phèn tại nhà.
Cách làm: Tương tự như cách làm bài thuốc trị ho dân gian từ quất, chỉ cần thay nguyên liệu bằng chanh đào là mẹ đã có thể tự tay chuẩn bị được bài thuốc trị ho dân gian đơn giản mà lại hiệu quả cho cả nhà.
Bài thuốc trị ho dân gian từ tần dầy (húng chanh)
Lá tần dày hay còn có tên gọi khác là lá húng chanh, là một loại dược liệu phổ biến trong vườn nhà. Từ xa xưa, lá tần dầy đã được dùng để chế biến thành bài thuốc dân gian trị ho mang lại hiệu quả cao. Lá tần dầy có thể dùng trực tiếp bằng cách giã nhỏ, vắt lấy nước và uống hằng ngày, mỗi lần 1 thìa cà phê, ngày uống từ 2 – 3 lần. Lá có vị hơi đắng nên với trẻ nhỏ có thể kết hợp thêm với đường phèn hoặc mật ong.
Hướng dẫn cách làm bài thuốc trị ho từ lá tần dầy, quất với đường phèn.
Chuẩn bị 10 – 15 lá tần dầy, rửa sạch, ngâm muối
Quất: 5 quả, rửa sạch, ngâm muối.
Cho lá tần dầy và quất vào máy say, say nhuyễn, lọc lấy nước.
Thêm đường phèn và hấp cách thuỷ khoảng 20 phút.
Dùng nước uống ngày 2 – 3 lần, mỗi lần 1 thìa cà phê.
Bài thuốc trị ho dân gian từ lê xuyên bối
Cách làm lê xuyên bối trị ho:
- Lê chọn qủa to, không sâu, không thối
- Rửa sạch, cắt nắp khoảng 1/3 độ cao của quả lê
- Dùng đầu dao nhọn khoét thịt lê và để riêng
- Thêm vào quả 2 -3 cục đường phèn và 5 -6 hạt xuyên bối (mua tại hiệu thuốc đông y)
- Đậy nắp bằng phần cuống lê, hấp cách thuỷ trong vòng 20 phút.
Cách dùng:
- Cho bé ăn thịt lê ngày 2 – 3 lần. Mỗi lần ½ quả.
- Phần ăn không hết có thể bảo quản trong tủ lạnh và để hết lạnh trước khi cho bé ăn.
Bài thuốc trị ho dân gian từ lá hẹ
Một bài thuốc trị ho dân gian rất nhạy khác là lá hẹ. Ngoài là một loại gia vị thường được sử dụng để tăng hương vị cho các món ăn, lá hẹ còn được biết đến là 1 vị thuốc trị ho hiệu quả. Không chỉ theo quan niệm của đông y, trong y học hiện đại các nhà khoa học cũng đã chứng minh rằng trong lá hẹ có chứa các hoạt chất có tác dụng sát khuẩn, chống viêm như: allicin, sulfit, odorin…
Các bài thuốc trị ho dân gian từ lá hẹ hay được các mẹ mách nhau như: lá hẹ hấp hường phèn, lá hẹ hấp gừng và mật ong hoặc cháo lá hẹ…
Cách làm thuốc trị ho dân gian từ lá hẹ:
Bài 1: Lá hẹ hấp đường phèn
- Chuẩn bị một nắm lá hẹ, rửa sạch hết bụi bẩn, để ráo nước.
- Lá hẹ cắt khúc khoảng 5 – 7 cm.
- Thêm đường phèn vừa đủ và hấp cách thuỷ khoảng 10 -15 phút đến khi lá hẹ chín nhừ.
- Chắt lấy nước uống hằng ngày, người lớn có thể nhai và ăn cả lá.
Bài 2: Cháo lá hẹ
- Gaọ, rửa sạch ngâm nước khoảng 30 phút cho mềm.
- Lá hẹ rửa sạch, say nhuyễn và chắt lấy nước.
- Gạo sau khi ngâm mềm, nấu cháo. Thêm nước lá hẹ đã chuẩn bị, thêm gia vị cho vừa miệng. Đun thêm sôi thêm khoảng 10 phút rồi tắt bếp.
- Cháo lá hẹ thường dùng để trị ho cho trẻ nhỏ.
Khi nào nên áp dụng các bài thuốc trị ho dân gian
Một số mẹ thường rất lo lắng khi bé bị ho và vội vàng cho bé uống kháng sinh dù không rõ nguyên nhân ho là gì. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cũng đã chỉ ra rằng mẹ hoàn toàn có thể áp dụng các bài thuốc trị ho dân gian. Điều này giúp hạn chế nguy cơ lạm dụng kháng sinh, giảm tình trạng vi khuẩn kháng thuốc. Cụ thể, trong một số trường hợp dưới đây, mẹ có thể cho bé dùng các bài thuốc dân gian trị ho:
- Bé ho nhẹ, trong giai đoạn những ngày đầu xuất hiện cơn ho
- Ho không kèm theo sốt
- Ho không kèm theo mệt mỏi, khó thở, tím tái hoặc dấu hiệu suy hô hấp
Ngoài ra, các bài thuốc trị ho dân gian cũng có tác dụng với cả người trưởng thành. Một số lưu ý khi áp dụng các bài thuốc trị ho dân gian đó là nếu sau 3 ngày sử dụng mà không thấy có dấu hiệu thuyên giảm hoặc tình trạng ho nặng thêm thì nên ngừng và tới thăm khám tại các cơ sở y tế để điều trị cho phù hợp.
